Vietcombank lấy lại đà tăng trưởng, tiếp tục trợ lực cho nền kinh tế

Nỗ lực xoay chuyển tình thế

Trong suốt năm 2023 kéo dài đến nửa đầu 2024, ngành ngân hàng chịu ảnh hưởng không nhỏ từ xu hướng giảm lãi suất, kéo theo mức giảm thu nhập lãi thuần. Ngoài ra, ngành này tín dụng tăng trưởng thấp và trích lập dự phòng tăng trong bối cảnh nền kinh tế khó khăn, nợ xấu tăng cao.

“Khó khăn cũ chưa qua, khó khăn mới đã tới, chính sách tiền tệ đối mặt với yêu cầu làm sao điều hành hài hoà, cân bằng các mục tiêu về lãi suất, tỷ giá và ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế”. Đó là những gì Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú nhận xét tại Hội nghị sơ kết hoạt động ngân hàng 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2024.

Theo chỉ đạo của NHNN và Chính phủ, các nhà băng, đặc biệt là nhóm ngân hàng quốc doanh vừa đẩy mạnh công cuộc tăng trưởng, vừa linh hoạt thực hiện các giải pháp đồng hành với doanh nghiệp và người dân trong bối cảnh diễn biến kinh tế còn nhiều phức tạp. 

Báo cáo tài chính hợp nhất quý 2/2024 của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank, mã: VCB) cho thấy, lợi nhuận nhà băng vẫn duy trì vị thế dẫn đầu toàn ngành, nhiều chỉ tiêu kinh doanh cải thiện. Lợi nhuận trước thuế trong quý 2 ghi nhận hơn 10.116 tỷ đồng, tăng hơn 9% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận trước thuế nửa đầu năm đạt hơn 20.835 tỷ đồng, tăng 1,64% so với cùng kỳ.

Tổng tài sản tính đến cuối quý 2 của Vietcombank tăng 3,59% so với đầu năm, ở mức 1,91 triệu tỷ đồng. Cho vay khách hàng đạt 1,37 triệu tỷ đồng, tăng gần 7,8% so với đầu năm. Ngân hàng cũng tiết giảm chi phí hoạt động trong quý khoảng 9,4% so với cùng kỳ quý 2/2023, còn 5.122 tỷ đồng, luỹ kế từ đầu năm giảm 6,9% so với cùng kỳ, còn 10.176 tỷ đồng.

Biên lãi thuần của Vietcombank thời gian qua tiếp tục chịu áp lực khi phải hạ lãi suất cho vay theo chỉ đạo của NHNN trong bối cảnh cầu tín dụng thấp nhằm hỗ trợ nền kinh tế. Trong 1 năm gần đây, ngân hàng này liên tục có các đợt giảm lãi suất. Gần đây nhất là "Chương trình giảm lãi suất cho vay hỗ trợ và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2024" được triển khai toàn diện trong quý 2. Duy trì mặt bằng lãi suất ở mức thấp cũng là một nhân tố thúc đẩy quy mô tín dụng của ngân hàng này tăng mạnh trong thời gian gần đây.  

Tính đến hết quý II tổng nợ xấu của ngân hàng này là hơn 16.446 tỷ đồng, tăng hơn 24% so với thời điểm đầu năm (31/12/2023 nợ xấu Vietcombank là hơn 12.454 tỷ đồng). Nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay của Vietcombank 1,2% trong quý 2, tăng so với thời điểm 31/12/2023 là 0,98%, nhưng giảm nhẹ so với quý 1 (1,22%). Nhà băng này đang quản trị chặt chẽ chất lượng tín dụng, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên, các gói tín dụng xanh do Chính phủ và NHNN đưa ra.

Về vấn đề nợ xấu, trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Bá Hùng - chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) cho rằng, khi kinh tế khó khăn, các khoản nợ đang có năng lực trả nợ kém đi, từ đó làm giảm chất lượng tín dụng. Khi chất lượng tín dụng giảm, những món nợ chưa kịp xấu sẽ xấu đi một chút và mỗi món nợ xấu đi một chút trong xu hướng khó khăn chung sẽ khiến nợ xấu tăng.

“Đây là xu hướng chung trong hoạt động sản xuất - kinh doanh và cũng là chuyện bình thường của nền kinh tế quan trọng là các doanh nghiệp có thể duy trì được đến lúc kinh tế tốt lên thì hoạt động sản xuất - kinh doanh sẽ khôi phục tốt hơn, có đủ năng lực trả nợ và khoản nợ xấu giảm xuống”, chuyên gia này nói.

Tại họp báo triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết: “Nợ xấu là vấn đề lớn cần quan tâm, bởi đây là hệ quả của cả quá trình. Nhìn chung đó là những khoản nợ sau 2 năm có dịch Covid-19 và năm 2023 là do yếu tố khách quan khó khăn của nền kinh tế chứ không phải sự yếu kém của ngành ngân hàng.”

Ngân hàng kỳ vọng tăng trưởng dù chịu nhiều áp lực

Nhiều dự báo của giới chuyên gia cho rằng, toàn ngành ngân hàng tiếp tục gặp nhiều áp lực và có sự phân hoá trong năm nay. Cụ thể, Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) dự báo, 2024 sẽ tiếp tục là một năm tương đối thách thức với ngành ngân hàng nhưng một số tổ chức sẽ có sự cải thiện về mặt tăng trưởng lợi nhuận.

Ông Phạm Toàn Vượng - Tổng Giám đốc Agribank cho biết, diễn biến tới sẽ vẫn còn nhiều khó khăn, kinh tế mặc dù dự báo sẽ hồi phục nhưng sẽ chậm nên phải sang đến quý III hoặc quý IV sự phục hồi mới có thể thể hiện rõ rệt hơn.

Trong một diễn biến liên quan, MBS Research dự báo: Biên lãi thuần (NIM) của các ngân hàng sẽ tiếp tục chịu áp lực giảm khi lãi suất cho vay dự báo sẽ giảm thêm trong khi lãi suất huy động đã tăng nhẹ. Thu nhập ngoài lãi vẫn ảm đạm và chưa thể phục hồi khi chỉ dựa chủ yếu vào mảng thu phí và xử lý nợ. Đồng thời, chi phí trích lập dự phòng vẫn sẽ tiếp tục tăng khi nợ xấu có dấu hiệu tăng lại trong quý II/. Trước tình trạng này, các ngân hàng khẳng định sẽ thực hiện tái cơ cấu các khoản nợ vay, tìm cách đồng hành cùng doanh nghiệp để xử lý các khoản nợ xấu khó đòi.

Với vị thế là nhà băng hàng đầu, xu hướng của nền kinh tế và toàn ngành đã có tác động nhất định với Vietcombank. Tuy chịu nhiều áp lực nhưng ngân hàng này được đánh giá có nhiều tiềm năng tăng trưởng trong các quý tiếp theo.

MBS Research dự báo các ngân hàng có chất lượng tài sản vững chắc đã được kiểm chứng từ giai đoạn COVID-19 đến nay như: ACB, Vietcombank, Techcombank… sẽ dễ dàng vượt qua áp lực trích lập dự phòng trong các quý tiếp theo khi đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng.

Với Vietcombank, MBS Research cho biết, kỳ vọng tăng trưởng tín dụng của nhà băng này trong nửa cuối 2024 sẽ được cải thiện, chủ yếu nhờ tăng cho vay khách hàng FDI và các dự án lớn, trọng điểm quốc gia như dự án như Sân bay Long Thành (1 tỷ USD) và Lô B-Ô Môn (tổng mức đầu tư 12 tỷ USD).

Kết quả điều tra về xu hướng kinh doanh của NHNN công bố đầu tháng 7 cho thấy, các tổ chức tín dụng dự báo nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng trong quý III/2024 có thể “cải thiện” tốt hơn so với quý II/2024 và trong năm 2024 cải thiện so với năm 2023 khi nền kinh tế có nhiều diễn biến tích cực; trong đó, nhu cầu vay vốn được kỳ vọng cải thiện nhiều hơn nhu cầu gửi tiền và thanh toán.

Huy động vốn toàn hệ thống được kỳ vọng tăng bình quân 3,3% trong quý III/2024 và tăng 10,1% trong năm 2024, cao hơn mức dự báo 9,9% ghi nhận tại kỳ điều tra trước. Dư nợ tín dụng toàn hệ thống được kỳ vọng tăng bình quân 3,7% trong quý III/2024 và tăng 14,1% trong năm 2024, tăng 0,47% so với mức dự báo 13,6% tại kỳ điều tra trước.