Du lịch Đồng bằng sông Cửu Long vì sao chưa thể ‘cất cánh’? - Bài 4: Khi hạ tầng ‘ì ạch’

Hạ tầng, dịch vụ chưa xứng tầm

Cuộc họp đánh giá tăng trưởng của TP. Cần Thơ cuối tháng 7/2025 chỉ ra những con số rất ấn tượng: Từ đầu năm đến nay, thành phố đón hơn 6,3 triệu lượt khách, doanh thu hơn 5.450 tỷ đồng.

Tuy nhiên, nhiều đại biểu cho rằng, có một nghịch lý là du khách đến rồi đi nhanh chóng, chủ yếu lưu lại trong ngày hoặc một đêm, ít chi tiêu và thốt lên… đi một lần cho biết.

Lý do đến từ chính hạ tầng du lịch chưa đủ sức giữ chân. Các dịch vụ cơ bản như giao thông, khách sạn, nhà hàng, vui chơi giải trí về đêm, trò chơi trải nghiệm vẫn thiếu cả về số lượng lẫn chất lượng.

Cần Thơ hiện có gần 700 cơ sở lưu trú, nhưng chỉ khoảng 4% đạt chuẩn 3 sao trở lên. Ở những địa phương như Đồng Tháp, Vĩnh Long hay Cà Mau, mô hình lưu trú tầm trung và cao cấp còn khan hiếm hơn.

Cô giáo Hoàng Thị Mai Khanh đến từ vùng cao Tây Bắc bộc bạch, không gian đón tiếp tại các điểm đến nổi tiếng như Trà Sư, Cồn Sơn, Cù Lao An Bình vẫn còn đơn sơ. Bến tàu chật hẹp, lộn xộn, nhà vệ sinh công cộng xuống cấp, điểm chờ thiếu ghế ngồi, sơ đồ hướng dẫn không có, đường giao thông vào các điểm du lịch nhỏ hẹp, xuống cấp.

“Ngay cả những dịch vụ cơ bản như điểm chụp ảnh, khu mua sắm, khu giới thiệu sản phẩm địa phương vốn là yếu tố kích hoạt chi tiêu cũng chưa được quan tâm đúng mức. Phần lớn các trạm vẫn là quán ăn nhỏ lẻ hoặc nhà dân tự tổ chức, thiếu đồng bộ và không tạo ra chuỗi giá trị cho ngành hàng địa phương”, cô Mai Khanh nhận xét.

Anh Phạm Minh Tuấn, Giám đốc điều hành Khách sạn Victoria Châu Đốc, An Giang cho biết: An Giang hiện có nhiều điểm du lịch nổi bật như: Miếu Bà Chúa Xứ núi Sam, rừng tràm Trà Sư, đồi Tức Dụp, chùa Ba Chúc, kinh Vĩnh Tế và làng bè nổi đa sắc màu trên sông Hậu.

“Đặc biệt, có Phú Quốc, Nam Du, Hòn Sơn và Hà Tiên là những điểm du lịch biển đảo độc đáo và hấp dẫn. An Giang mới mở ra không gian rộng để phát triển du lịch, nhưng cần có nhiều sản phẩm du lịch về đêm để phát triển kinh tế đêm. Khách đến bất kỳ điểm du lịch nào ở An Giang cũng có sản phẩm vui chơi và ăn uống thoải mái. Tôi mong muốn địa phương quan tâm thêm vấn đề này, mở rộng giao thông và tăng cường đào tạo nguồn nhân lực, quảng bá để khách đến chơi nhiều hơn”, anh Tuấn mong muốn.

Giám đốc Sở Công Thương TP. Cần Thơ, ông Hà Vũ Sơn nhận định: “Trung bình mỗi khách đi du lịch ở Cần Thơ chỉ chi tiêu 110.000 đồng/ngày. Muốn thu được nhiều tiền thì phải để khách lưu trú dài ngày, chi tiêu, mua sắm nhiều. Tất nhiên, chúng ta cần đáp ứng các dịch vụ cao cấp đi kèm, đồng thời hạ tầng bến bãi, phương tiện chuyên chở, bến xe liên tỉnh đạt chuẩn thì mới mong tăng mức chi tiêu từ 110.000 đồng/ngày lên 500.000 đồng/ngày như kỳ vọng”.

Hạ tầng chắp vá cản trở bước chân du khách

Bài toán giao thông tiếp tục là một “điểm nghẽn” của du lịch Đồng bằng sông Cửu Long. Khách có thể đến Cần Thơ bằng đường hàng không, có thể đi cao tốc từ TP. Hồ Chí Minh về Cần Thơ, nhưng đó mới chỉ là chặng đầu.

Từ trung tâm Cần Thơ, nếu muốn về các điểm du lịch, du khách phải chuyển sang các tuyến quốc lộ nhỏ hẹp, thường xuyên ách tắc, thiếu thông tin chỉ dẫn và gần như không có trạm dừng du lịch hiện đại.

Từ các trung tâm đô thị về điểm du lịch, du khách phải di chuyển qua quốc lộ nhỏ hẹp, thường xuyên ách tắc, thiếu trạm dừng chân và biển chỉ dẫn rõ ràng. Giao thông đường thủy, vốn là lợi thế lại thiếu bến tàu du lịch, không có tuyến kết nối xuyên tỉnh ổn định.

Bên cạnh đó, hệ thống cơ sở lưu trú chất lượng cao phân bố không đồng đều, số khách sạn 3 - 5 sao còn hạn chế, nhiều nơi không đủ phòng vào mùa cao điểm. Các hạng mục dịch vụ bổ trợ như chợ đêm hiện đại, tuyến phố đi bộ, trung tâm giới thiệu sản phẩm đặc sản mới chỉ xuất hiện rải rác, thiếu tính liên kết.

Ông Lê Văn Chín, chủ một quán ăn ở Cù Lao An Bình (Vĩnh Long) chia sẻ: Khách đến đông, nhưng nhiều người ái ngại vì đường vào chật hẹp, bến tàu nhỏ, bãi đậu xe hay trạm dừng chân nhỏ hẹp, đường vào quanh co khó tìm nên khó giữ khách lâu.

Cùng quan điểm, chị Trần Thu Hằng, du khách đến từ Hà Nội, cho biết: “Tôi ấn tượng với cảnh sông nước, nhưng di chuyển giữa các điểm rất vất vả. Thiếu biển chỉ dẫn, ít phương tiện tiện nghi khiến trải nghiệm bị ngắt quãng, chưa xứng với tiềm năng nơi đây”.

Sự thiếu đồng bộ này khiến hành trình của du khách bị ngắt quãng, trải nghiệm giảm sút và chi tiêu ít hơn, chính vì vậy miền Tây chưa thể tận dụng trọn vẹn tiềm năng để trở thành điểm đến đẳng cấp trong nước và quốc tế.

Bà Nguyễn Thị Hoài Ân, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Du lịch Cần Thơ chia sẻ: Hiện tại, miền Tây vẫn chưa có mạng lưới xe du lịch đồng bộ theo tour liên tỉnh. Tàu cao tốc, trừ tuyến An Giang đi Phú Quốc, Cần Thơ đi Côn Đảo, còn lại các tuyến tàu khác chủ yếu phục vụ dân sinh, chưa tối ưu hóa cho mục tiêu du lịch.

Việc thiếu phương tiện chất lượng cao khiến trải nghiệm du khách bị đứt gãy, không liền mạch và khó tạo được hành trình liên hoàn qua nhiều điểm đến.

“Bến tàu du lịch, từng là thế mạnh đặc trưng của miền sông nước ở miền Tây nay đang bị bỏ quên. Cảng bến không đủ tiêu chuẩn tiếp nhận tàu lớn, thiếu nhà chờ, không có dịch vụ vệ sinh và an toàn đi kèm. Đặc biệt, không có tuyến tàu nào khai thác xuyên tỉnh theo dạng tour cố định hoặc kết nối đồng bộ giữa các điểm du lịch trọng yếu”, bà Nguyễn thị Hoài Ân cho biết.

Bên cạnh đó, những sản phẩm thương mại du lịch như chợ đêm hiện đại, tuyến phố đi bộ, điểm giới thiệu sản phẩm vùng cũng chưa hình thành đồng bộ, dẫn đến hiệu ứng “đi một nơi, thấy cả miền Tây”.

Đồng bằng sông Cửu Long đang có đầy đủ mọi điều kiện để trở thành điểm đến đẳng cấp: cảnh quan đẹp, văn hóa đậm sắc, con người thân thiện. Nhưng để “cất cánh”, hạ tầng cần thoát khỏi tình trạng "ọp ẹp" cả về vật chất lẫn tư duy quy hoạch.

Cần hơn cả là một chiến lược liên kết vùng mạnh mẽ, trong đó hạ tầng giao thông, dịch vụ du lịch và hệ sinh thái thương mại phải được nhìn nhận là một tổng thể. Chỉ khi ấy, hành trình không còn đứt gãy và miền Tây mới thực sự bứt phá trên bản đồ du lịch quốc gia và quốc tế.

Hiện nay, nhiều công trình hạ tầng giao thông trọng điểm ở Đồng bằng sông Cửu Long đang gấp rút về đích trong năm 2025, mở ra kỳ vọng mới cho du lịch liên vùng. Các dự án điển hình như cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, cao tốc Cao Lãnh - Lộ Tẻ, cầu Rạch Miễu 2... khi hoàn thành sẽ kết nối mạch máu vùng, rút ngắn thời gian di chuyển và hy vọng sẽ tạo nền tảng thúc đẩy hệ sinh thái du lịch - dịch vụ đồng bộ và bền vững.