Giám đốc Ngân hàng đầu tư Chứng khoán BETA: Thị trường IB cạnh tranh khốc liệt

Đa dạng, lắm cạnh tranh

* Theo ông, thị trường IB ở Việt Nam đang phát triển ra sao?

Giám đốc IB Nguyễn Lê Văn: Thị trường IB ở Việt Nam hiện nay có thể xem là tương đối đa dạng các hoạt động, xoay quanh các dịch vụ chính như tư vấn và bảo lãnh phát hành, tư vấn niêm yết, tư vấn M&A… Lý do có sự đa dạng này là vì làn sóng phát triển của các doanh nghiệp tư nhân đã tạo ra nhiều cơ hội hơn cho các công ty chứng khoán (CTCK) có thể gia tăng hoạt động trong lĩnh vực IB.

Dù hoạt động IB tương đối đa dạng, sự khốc liệt trong cạnh tranh ở mảng kinh doanh này cũng đã diễn ra trong nhiều năm qua. Trên thực tế, không phải CTCK nào cũng có nhu cầu tham gia vào mảng kinh doanh này (với nhiều lý do khác nhau), dẫn đến tình trạng bất cân xứng về thị phần và chủ yếu tập trung vào những CTCK có thị phần môi giới lớn.

Lợi ích thu về sau một thương vụ IB là rất lớn, nhưng đối với những khách hàng mới thì mức độ lợi nhuận rất thấp, trong khi chi phí phải bỏ ra lại rất nhiều. Bên cạnh đó, không giống như dịch vụ môi giới chứng khoán truyền thống, việc củng cố mối quan hệ, duy trì thương hiệu để có thể tiếp tục cung cấp thêm dịch vụ sẽ rất khó khăn.

* Ông đánh giá thế nào về tiềm năng phát triển thị trường IB, đặc biệt sau khi thị trường chứng khoán được nâng hạng?

- Đối với tiềm năng phát triển thị trường IB ở Việt Nam, BETA nhận thấy vẫn còn nhiều nhu cầu trong đầu tư vốn tư nhân. Nhà đầu tư có nguồn vốn FDI thường sẽ có nhu cầu đầu tư dài hạn, thông qua các thương vụ mua cổ phần trực tiếp từ các doanh nghiệp Việt Nam. Trong thời gian tới, khi các văn bản pháp luật điều chỉnh, sẽ tạo ra nhiều cơ hội cho dòng vốn FDI cũng như gián tiếp hỗ trợ cho hoạt động IB trở nên sôi động hơn.

Có thể nhận thấy ngay, sự kiện nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK) sẽ thu hút nguồn vốn lớn từ các nhà đầu tư nước ngoài, dẫn đến sự sôi động nói chung đối với toàn thể TTCK Việt Nam.

Song song với sự kiện này, những động thái của cơ quan quản lý như nâng cấp hệ thống công nghệ, xây dựng chi tiết hơn khung hành lang pháp lý… được kỳ vọng sẽ mang đến những sản phẩm mới mẻ cho thị trường. Từ sự đa dạng hơn về sản phẩm, dịch vụ của thị trường, hoạt động IB chắc chắn sẽ phổ biến hơn và được các doanh nghiệp, nhà đầu tư quan tâm nhiều hơn.

IR mang lại cho doanh nghiệp khả năng tiếp cận nguồn vốn rẻ hơn

* Hoạt động IR (quan hệ nhà đầu tư) của doanh nghiệp đóng góp thế nào vào kết quả thu được từ các thương vụ IPO, niêm yết, chào bán cổ phiếu…?

- Hoạt động IR luôn có vai trò quan trọng trước và sau các thương vụ IPO, niêm yết, chào bán chứng khoán… Cụ thể, việc doanh nghiệp xây dựng các chính sách, chiến lược thúc đẩy hoạt động IR sẽ phần nào tạo ra uy tín trong mắt đối tác kinh doanh, cổ đông; góp phần đem thương hiệu doanh nghiệp tiếp cận những nhà đầu tư chiến lược mới trong tương lai. Từ đó, hoạt động này sẽ mang lại cho doanh nghiệp khả năng tiếp cận nguồn vốn giá rẻ hơn, hỗ trợ thanh khoản cũng như củng cố giá trị cổ phiếu trong những thời điểm TTCK diễn biến xấu.

Bên cạnh đó, IR cũng là kênh để các nhà đầu tư hỗ trợ các chủ doanh nghiệp, ban điều hành đưa ra những ý tưởng mới trong kinh doanh, xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp và hiệu quả hơn trong tương lai.

* Các doanh nghiệp cần tiếp cận ESG như thế nào để có thể thu hút nguồn vốn đầu tư?

- Việc các doanh nghiệp ưu tiên hoàn thiện tiêu chí nào của ESG lại tùy thuộc vào quy mô, đặc điểm kinh doanh, định hướng phát triển cũng như những tiềm lực đã có sẵn.

Nhìn chung, dù là bất kỳ doanh nghiệp đại chúng nào, các doanh nghiệp cũng cần phải hoàn thiện cơ bản ở khía cạnh quản trị tại chính đơn vị của mình. Đồng thời, theo xu hướng phát triển chung toàn cầu, yếu tố môi trường và xã hội là những khía cạnh mà doanh nghiệp sẽ phải linh động thích ứng theo các chuẩn mực, quy định.

IB sẽ là mảng cốt lõi của BETA

* Ông có thể cho biết thêm về hoạt động IB tại Chứng khoán BETA thời gian qua?

- Hiện nay, BETA đang thực hiện rất nhiều hoạt động tư vấn cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước và phát hành chứng khoán. Các hoạt động này đều có điểm chung là phải tìm kiếm đối tác tư nhân tham gia vào doanh nghiệp cũng như hỗ trợ doanh nghiệp các thủ tục khác về lĩnh vực chứng khoán.

BETA nhận thấy, dịch vụ IB cung cấp cho doanh nghiệp không nên chỉ dừng ở việc thu được phí tư vấn IB - vốn được đánh giá chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Rõ nét hơn, khi thực hiện cổ phần hóa hay đấu giá thành công vốn Nhà nước tại công ty cổ phần, CTCK có thể cung cấp các dịch vụ đi kèm như quản lý cổ đông, công bố thông tin, tổ chức sự kiện truyền thông, đại hội đồng cổ đông… Thậm chí, bộ phận tự doanh có thể đầu tư vào chính đơn vị cổ phần hóa khi nhận thấy triển vọng kinh doanh tốt và không phải tốn chi phí tìm kiếm nhà đầu tư.

* Thế mạnh của BETA so với các đối thủ cạnh tranh trong mảng IB là gì?

- Dịch vụ IB của BETA cũng tương tự như các CTCK khác, nhưng chúng tôi có thế mạnh và kinh nghiệm lớn khi đã thực hiện rất nhiều deal thành công liên quan đến tư vấn cổ phần hóa, tư vấn thoái vốn Nhà nước và tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược cho các khách hàng. BETA đang dần tạo được uy tín lớn với khách hàng và các nhà đầu tư.

* Trong 5 năm tới, mức độ đóng góp của hoạt động IB vào kết quả kinh doanh của BETA ra sao?

- Đối với định hướng phát triển của BETA, chúng tôi luôn đánh giá IB là mảng cốt lõi trong sự phát triển chung của Công ty và là xu thế hoạt động của TTCK Việt Nam trong tương lai.

Chính vì vậy, mức độ đóng góp của hoạt động IB vào kết quả kinh doanh chung vẫn sẽ là chủ đạo. Trong 5 năm tới, ngoài những kinh nghiệm và thế mạnh trong các lĩnh vực tư vấn sẵn có, BETA cũng đặt trọng tâm vào các dịch vụ M&A, dịch vụ tư vấn các doanh nghiệp lớn niêm yết, tư vấn phát hành chứng khoán cũng như tích cực tham gia vào các thương vụ IPO. Chúng tôi cũng hướng đến việc là nhà tư vấn và cầu nối quan trọng trong hoạt động huy động vốn và hợp tác đầu tư giữa các doanh doanh nghiệp trong nước và nhà đầu tư nước ngoài.

Xin cảm ơn ông.