Lan tỏa tình yêu thiên nhiên đến thế hệ trẻ
Những năm gần đây, tại tỉnh Ninh Bình có nhiều chương trình trải nghiệm, hoạt động lan tỏa thông điệp về tình yêu thiên nhiên và thay đổi tư duy về bảo vệ môi trường của cộng đồng. Đặc biệt, Vườn quốc gia Cúc Phương đã tổ chức nhiều chương trình trải nghiệm thiên nhiên gắn với bảo vệ động vật hướng đến đối tượng chính là học sinh. Từ đó, gửi gắm, trao truyền sứ mệnh về bảo vệ môi trường, lan tỏa tình yêu thiên nhiên đến thế hệ trẻ.
* Lớn lên cùng đại ngàn
Với kỳ vọng xây dựng Cúc Phương trở thành Vườn quốc gia kiểu mẫu - "Trường học lớn" về thiên nhiên, Trại hè "Lớn lên cùng đại ngàn - Cúc Phương Camp 2024" là một trong số các chương trình hiện nay Vườn quốc gia Cúc Phương đang triển khai với nhiều hoạt động đa dạng để đưa khu rừng "đến gần" hơn với thế hệ trẻ. Từ đó, những "Đại sứ rừng xanh" góp phần chia sẻ, lan tỏa tình yêu thiên nhiên tới cộng đồng.
Theo Ban Tổ chức chương trình Trại hè "Lớn lên cùng đại ngàn - Cúc Phương Camp 2024", chỉ trong 1 tuần, các bạn nhỏ sẽ được trải nghiệm cùng thiên nhiên đại ngàn như: ngắm đom đóm về đêm, lội suối, đi bộ xuyên rừng, thăm những cây cổ thụ ngàn năm tuổi. Cùng với đó, các em có những trải nghiệm văn hóa như tìm hiểu về khảo cổ học tại Cúc Phương, gặp gỡ người Mường bản địa, tìm hiểu món ăn, trò chơi, nhạc cụ, văn hóa của người Mường; đồng thời được đến thăm nhiều loài động vật đang được bảo tồn như: tê tê và thú ăn thịt nhỏ, các loài rùa, các loài linh trưởng... Đặc biệt hơn, các trại viên sẽ được trải nghiệm rất nhiều công việc khác nhau của các cô chú làm việc trong rừng như: làm nhân viên cứu hộ, chăm sóc động vật, làm chiến sỹ Kiểm lâm bảo vệ rừng, nhà khoa học ươm và chăm sóc cây rừng, gặp gỡ và giao lưu với các chuyên gia hàng đầu người nước ngoài và Việt Nam trong lĩnh vực bảo tồn. Trong suốt cả quá trình, các em sẽ học được rất nhiều kỹ năng như: tự chủ, độc lập, làm việc nhóm, những kinh nghiệm đi rừng, kỹ năng sinh tồn và biết nấu những món ăn cơ bản.
Ông Trần Quang Phương, tổ trưởng Tổ giáo dục môi trường (Trung tâm Giáo dục môi trường và dịch vụ, Vườn quốc gia Cúc Phương) cho biết, đây là năm thứ 3, Vườn tổ chức chương trình Trại hè. Với chủ đề là "Khám phá báu vật Cúc phương", năm nay, các bạn nhỏ sẽ được khám phá nhiều điều quý báu từ cánh rừng già như: tìm hiểu thảm thực vật, các loài động vật hoang dã, văn hóa của cư dân bản địa, những dấu tích khảo cổ tại Cúc Phương… Sau 3 năm tổ chức, chương trình đã nhận được nhiều đánh giá tích cực của trại viên cũng như phụ huynh. Đây là cơ hội để các bạn nhỏ trải nghiệm nhiều kỹ năng; góp phần truyền tải mạnh mẽ tình yêu và ý thức bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ rừng đến cộng đồng.
Em Trần Khánh Duy (trại viên đến từ Thành phố Hồ Chí Minh) chia sẻ, điều khiến em ấn tượng và nhớ nhất là được trải nghiệm công việc của các cô chú cứu hộ, chăm sóc động vật. Công việc tưởng chừng như đơn giản nhưng lại cần rất nhiều tình yêu thương động vật mới có thể làm được. Chương trình Trại hè đã mang đến cho em nhiều trải nghiệm ý nghĩa. Em mong muốn, chương trình tiếp tục được tổ chức nhằm góp phần truyền tải mạnh mẽ tình yêu và ý thức bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ rừng trong các bạn nhỏ nói riêng và cho cộng đồng nói chung.
* Lan tỏa tình yêu thiên nhiên
Trên cơ sở tiềm năng về đa dạng sinh học, cảnh quan tự nhiên, các thành tựu nghiên cứu khoa học lâm nghiệp, kết quả công tác cứu hộ bảo tồn, giá trị văn hóa cộng đồng bản địa và đội ngũ nhân sự không ngừng được nâng cao trình độ và kỹ năng, Vườn quốc gia Cúc Phương đã tổ chức được "hệ sinh thái" du lịch với nhiều chương trình và sản phẩm. Một trong những nền tảng làm nên bề dày thành tựu trong công tác giáo dục thiên nhiên của Cúc Phương chính là thông qua các sản phẩm du lịch sinh thái. Qua đó, cánh rừng được nhìn nhận như một "bảo tàng sống", một "ngôi trường" lớn, nơi các thế hệ học sinh, sinh viên đến tham quan, học tập. Từ những hoạt động đó, thông điệp nâng cao nhận thức về thiên nhiên được lan tỏa.
Các hoạt động giáo dục nâng cao nhận thức về môi trường, thiên nhiên được Vườn đặc biệt chú ý như: thăm Động Người xưa, các cây cổ thụ, xem chim, xem thú đêm, chinh phục đỉnh cao Mây Bạc - "nóc nhà Cúc Phương", hành trình xuyên rừng ngủ bản… Đây là những tour/tuyến để lại dấu ấn khó phai trong lòng du khách suốt nhiều năm qua. Với chiến lược xây dựng thương hiệu du lịch Cúc Phương trong giai đoạn mới, lấy việc nâng cao nhận thức về thiên nhiên thông qua du lịch sinh thái là nền tảng, những năm gần đây, Cúc Phương hướng tới nghiên cứu, phát triển và vận hành những sản phẩm sáng tạo, táo bạo và độc đáo.
Anh Trần Anh Tuấn (nhà sáng lập chương trình Trải nghiệm thiên nhiên, Giám đốc Trung tâm Phát triển bền vững) chia sẻ, Cúc Phương là Vườn quốc gia có hệ động thực vật rất đa dạng cùng với bộ sưu tập các không gian, địa điểm, khu vực bảo tồn, tái thả đặc biệt giúp phụ huynh, học sinh có nhiều trải nghiệm thú vị. Khi đến tham quan, trải nghiệm tại Vườn, các em sẽ hiểu được những công việc thầm lặng, nghe những câu chuyện chưa bao giờ được nghe, được thấy trên sách vở hay các phương tiện khác. Các bạn được trực tiếp gặp, trải nghiệm và lắng nghe những câu chuyện của các loài động vật rất đáng thương, đáng buồn và nhìn thấy được cuộc sống của chúng sau khi được trở về rừng, được các cán bộ chăm sóc, tái thả. Từ đó, các em có sự đồng cảm với những công việc cứu hộ và chăm sóc động vật, góp phần lan tỏa thông điệp chung tay bảo vệ động vật. Những năm gần đây, nhiều học sinh đã đăng ký tham gia các tour trải nghiệm này và có phản hồi tích cực.
Ông Đỗ Hồng Hải, Phó Giám đốc Trung tâm giáo dục Môi trường và Dịch vụ, Vườn quốc gia Cúc Phương bày tỏ: "Đã đến lúc, các chuyến tham quan Cúc Phương hướng tới việc không chỉ đến chơi rồi về mà mỗi du khách sẽ tiếp nạp kiến thức và thông điệp của chúng tôi thông qua các sinh hoạt lồng ghép hợp lý. Từng lứa tuổi và đối tượng khác nhau, trải dài từ học sinh tiểu học đến các nhóm gia đình, cộng đồng các khu đô thị và cả nhóm những người đã nghỉ hưu đều có các lựa chọn phù hợp về điều kiện chi trả, thời gian cũng như nhu cầu. Trong đó, "khách hàng" chiến lược của chúng tôi là học sinh phổ thông các cấp. Bởi vì, chúng tôi tin, chính các em sẽ lan tỏa mạnh mẽ và bền vững thông điệp của Cúc Phương".
Thời gian tới, Vườn quốc gia Cúc Phương tiếp tục triển khai đa dạng các chương trình giáo dục trải nghiệm thiên nhiên gắn với lứa tuổi nhằm truyền tải tình yêu thiên nhiên và ý thức bảo vệ thiên nhiên tới mọi người./.
Hải Yến