Thách thức của ngành dịch vụ TP HCM

Chiếm tỉ trọng lớn

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Nguyên Phương - Phó Giám đốc Sở Công Thương TP HCM, thành viên Thường trực Tổ Công tác xây dựng Đề án "Xây dựng TP HCM trở thành trung tâm dịch vụ lớn của cả nước và khu vực với các ngành dịch vụ cao cấp, hiện đại và có giá trị gia tăng cao" - nhấn mạnh việc xây dựng thành phố trở thành trung tâm dịch vụ, tiêu dùng lớn của cả nước và khu vực là rất cần thiết. Bởi, trong nhiều năm qua, TP HCM luôn luôn đi đầu trong tăng trưởng kinh tế, đặc biệt là chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Tính đến cuối năm 2023, quy mô GRDP của TP HCM đạt khoảng 65,5 tỉ USD, chiếm 15,5% GDP cả nước. Trong đó, nhóm ngành dịch vụ chiếm tỉ trọng lớn và đang có xu hướng tăng, từ 57,7% vào năm 2010 lên 64,9% vào năm 2023. Đóng góp của TP HCM vào khu vực dịch vụ của cả nước cũng rất ấn tượng, chiếm khoảng 30% tổng tỉ trọng và tăng trưởng dịch vụ trên toàn quốc.

Tuy nhiên, sự phát triển của các ngành dịch vụ hiện nay vẫn còn tồn tại một số khó khăn và thách thức. Để tiếp tục duy trì vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước, thành phố cần triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm thúc đẩy các ngành dịch vụ có giá trị gia tăng cao. Do đó, thành phố đã triển khai Đề án "Xây dựng TP HCM trở thành trung tâm dịch vụ lớn của cả nước và khu vực với các ngành dịch vụ cao cấp, hiện đại và có giá trị gia tăng cao". Trong đó, đề xuất phát triển các lĩnh vực dịch vụ chủ chốt như bán buôn, bán lẻ; vận tải và kho bãi; tài chính, ngân hàng, bảo hiểm; khoa học - công nghệ; kinh doanh bất động sản; thông tin và truyền thông; giáo dục và đào tạo; y tế và chăm sóc sức khỏe; lưu trú và ăn uống. Đây đều là những ngành có tiềm năng lớn, dựa trên việc tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và ứng dụng tri thức tiên tiến nhằm tạo ra các sản phẩm có giá trị gia tăng lớn hơn, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế của thành phố.

Ngoài ra, TP HCM cũng định hướng phát triển dịch vụ phù hợp với tiêu chuẩn chuyển đổi xanh và tiêu dùng xanh theo xu hướng của các quốc gia có nền dịch vụ tiên tiến trên thế giới. Điều này không chỉ giúp thành phố thích ứng với bối cảnh mới mà còn tạo đà phát triển mạnh mẽ và bền vững trong tương lai.

Cơ cấu lại ngành dịch vụ

Tại hội thảo, các ý kiến tập trung phân tích và thảo luận các giải pháp nhằm cơ cấu lại ngành dịch vụ của TP HCM theo hướng bền vững, hiện đại và có giá trị gia tăng cao. Các chuyên gia chỉ ra rằng việc chuyển đổi số, chuyển đổi xanh chính là động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng nhanh và nâng cao chất lượng các ngành dịch vụ của thành phố. Đồng thời, cần cơ cấu lại các ngành này dựa trên nền tảng kinh tế tri thức, ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và nâng cao năng suất lao động.

Một số ý kiến nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khai thác và phát huy các tiềm năng, lợi thế sẵn có của TP HCM để tạo ra những đột phá trong phát triển các ngành dịch vụ hiện đại, cao cấp. Song song đó, thành phố cần có giải pháp huy động hiệu quả các nguồn lực, thúc đẩy liên kết vùng, hợp tác phát triển giữa TP HCM và các địa phương trong khu vực.

Tuy nhiên, một số thách thức vẫn tồn tại, như quá trình chuyển dịch các ngành dịch vụ có giá trị cao diễn ra còn chậm, cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển. Nhiều ngành dịch vụ vẫn hoạt động theo phương thức truyền thống, chưa ứng dụng công nghệ hiện đại, làm giảm năng suất lao động và chất lượng dịch vụ, khiến khả năng cạnh tranh trên thị trường khu vực và quốc tế còn hạn chế. Đặc biệt, ngành bán lẻ tuy có độ phủ lớn nhưng chủ yếu vẫn ở quy mô nhỏ lẻ, phân tán, khi 99,7% doanh nghiệp trong lĩnh vực này là các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Ngành dịch vụ tài chính cũng bộc lộ hạn chế về năng lực cạnh tranh. Trong khi đó, du lịch - một lĩnh vực được xem là kinh tế mũi nhọn của TP HCM - chưa được phát huy đúng tiềm năng do thiếu chính sách đặc thù. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến vai trò của TP HCM với tư cách là trung tâm du lịch lớn mà còn hạn chế sự phát triển du lịch của khu vực phía Nam.

TS Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn thực hiện Nghị quyết 98 của TP HCM, đề nghị cần xác định rõ vai trò của Nhà nước trong từng ngành dịch vụ để đề án có thể đi vào thực tiễn, từ đó giúp TP HCM hiện thực hóa mục tiêu đề ra. Ông nhấn mạnh thành phố đang trong giai đoạn chuyển đổi kép về kinh tế, bao gồm chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Do đó, cần làm rõ những thách thức mà các ngành dịch vụ sẽ phải đối mặt khi tham gia vào quá trình chuyển đổi này.

Phó Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Dũng cũng thừa nhận ngành dịch vụ của thành phố vẫn chưa phát triển tương xứng với tiềm năng và vị thế sẵn có. Ông nhấn mạnh những ý kiến, đề xuất từ các chuyên gia, nhà nghiên cứu, doanh nghiệp và các địa phương sẽ là cơ sở quan trọng để Sở Công Thương cùng các cơ quan liên quan nghiên cứu, hoàn thiện nội dung đề án. Đây sẽ là yếu tố cốt lõi trong việc xây dựng văn kiện Đại hội Đảng bộ TP HCM lần thứ XII, nhiệm kỳ 2025-2030.