Chuyên gia DNSE: Tỷ giá đảo chiều, chứng khoán kỳ vọng khởi sắc cuối năm 2023 và năm 2024

Trong bài phỏng vấn gần đây, Tiến sĩ Hồ Sỹ Hòa - Giám đốc Nghiên cứu và Tư vấn đầu tư, Công ty Chứng khoán DNSE đã có những chia sẻ về bức tranh thị trường chứng khoán năm qua, đồng thời dự báo VN-Index khi bước sang 2024.

Ông chọn từ khóa nào để miêu tả thị trường chứng khoán trong năm 2023?

Tiến sĩ Hồ Sỹ Hòa: Nếu nói về thị trường chứng khoán trong năm 2023, tôi sẽ chọn từ "hụt hẫng". Chúng ta đã chứng kiến giai đoạn thị trường tăng trưởng rất tích cực từ đầu năm 2023 cho đến đầu tháng 9. Đỉnh điểm, có khi VN-Index tăng trưởng "hưng phấn" lên đến 23.7% so với đầu năm. Sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường chứng khoán trong giai đoạn này hưởng lợi từ chính sách tiền tệ nới lỏng của Ngân hàng Nhà nước, với bốn lần cắt giảm lãi suất nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Tuy nhiên, thị trường đảo chiều từ đầu tháng 9 đến cuối tháng 10, mất hơn 200 điểm chỉ trong vòng chưa đầy 2 tháng. Mọi thành quả của giai đoạn trước đó gần như tiêu tan sau đợt sụt giảm này, do áp lực đến từ thị trường quốc tế.

Chỉ số DXY (đo lường sức mạnh đồng USD) tăng mạnh hơn 7.2% từ giữa tháng 7 đến đầu tháng 10, dẫn đến Ngân hàng Nhà nước phải rút một lượng lớn tiền về hệ thống thông qua kênh tín phiếu. Điều này ảnh hưởng mạnh đến tâm lý của nhà đầu tư dù các yếu tố vĩ mô của nền kinh tế vẫn rất tích cực. Cụ thể, tăng trưởng kinh tế quý 3 đạt 5.3%, thuộc top các quốc gia có tăng trưởng kinh tế cao nhất thế giới, số liệu vốn giải ngân và đăng ký FDI vẫn duy trì tích cực, lạm phát được kiểm soát trung bình 10 tháng dưới 4%, mặt bằng lãi suất thấp. Hiện tại, chỉ số VN-Index gần như chỉ tăng nhẹ so với mốc đầu năm.

Về diễn biến thị trường, ông ấn tượng nhất với điều gì?

Thị trường trải qua gần hết năm 2023 với rất nhiều điểm nhấn. Tháng 3, chúng ta chứng kiến lượng tài khoản chứng khoán vượt mốc 7 triệu. Đến tháng 8, thị trường diễn ra rất sôi động khi thanh khoản giao dịch trên HOSE lần đầu vượt mốc 20,000 tỷ đồng sau hơn một năm, VN-Index tăng hơn 23%. Tháng 8 cũng là cột mốc đánh dấu một doanh nghiệp Việt Nam - Vinfast lần đầu tiên niêm yết trên thị trường chứng khoán quốc tế Nasdaq.

Song, điều tôi ấn tượng nhất là độ nhạy của thị trường với chính sách tiền tệ trong năm nay. Thị trường "hưng phấn" tăng mạnh sau động thái cắt giảm lãi suất liên tiếp của Ngân hàng Nhà nước. Tuy nhiên, thị trường cũng phản ứng tiêu cực hơn khi có động thái hút tiền từ Ngân hàng Nhà nước để ổn định tỷ giá. Giai đoạn hiện tại, sau khi Ngân hàng Nhà nước ngừng hút tiền, thanh khoản hệ thống ngân hàng đã ổn định trở lại, diễn biến thị trường chứng khoán tiếp tục có sự hồi phục tích cực.

Dựa vào các chỉ số thống kê, đâu là nhóm ngành giữ tốc độ tăng giá tốt nhất năm qua, thưa ông?

Nhìn lại gần một năm qua, tính đến đỉnh của thị trường chứng khoán trong tháng 9 với đà tăng của VN-Index hơn 23%, một số ngành có mức tăng mạnh mẽ như chứng khoán (120%), xây dựng dân dụng (86%), thép (60%) và cảng biển (62%)...

Có hai nguyên nhân chính giúp nhiều nhóm ngành ghi nhận sự hồi phục tích cực.

Đầu tiên, đà sụt giảm trong 2022 quá mạnh khiến nhiều nhóm ngành "rơi" định giá về mức rất thấp trước khi hồi phục. Thời điểm đầu năm 2023, nhiều nhóm ngành có mức P/E về dưới 10 lần. Thứ hai, tốc độ tăng trưởng lợi nhuận của các nhóm ngành đang có sự cải thiện dần trong các quý gần đây. Nếu như trong quý 1, lợi nhuận toàn thị trường giảm gần 20% thì trong quý 2 và quý 3, mức suy giảm lợi nhuận đã thu hẹp chỉ còn 14% và 6% so với cùng kỳ.

Trong số này, tôi ấn tượng nhất với diễn biến của nhóm cổ phiếu ngành chứng khoán với mức tăng lên đến hơn 80-120%. Đây là nhóm nhạy với thị trường nhất và cũng thể hiện cho kỳ vọng của nhà đầu tư vào triển vọng tương lai của thị trường.

Dù trong ngắn hạn, đây là nhóm cổ phiếu dễ bị "tổn thương" khi có chuyển biến xấu. Tuy nhiên, với bối cảnh vĩ mô được dự báo tích cực trong năm 2024, chúng ta kỳ vọng sẽ còn nhiều dư địa cho sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam nói chung, cũng như nhóm ngành này nói riêng.

Ông có dự báo gì về triển vọng thị trường giai đoạn cuối 2023 và xa hơn là năm 2024?

Giai đoạn cuối 2023 ghi nhận sự phục hồi kết quả kinh doanh của nhiều doanh nghiệp trên sàn. Trong quý 3, lợi nhuận toàn thị trường giảm chỉ còn gần 6% so với mức giảm hai con số của những quý trước đó. Do vậy trong quý 4, chúng tôi kỳ vọng sẽ chứng kiến quý kinh doanh đầu tiên trở lại mức tăng trưởng dương.

Sự hồi phục của kết quả kinh doanh cho thấy thị trường đang đi khá sát với diễn biến nền kinh tế, khi tốc độ tăng trưởng GDP cải thiện qua từng quý. Tuy vậy, bức tranh kinh tế 2024, dù có nhiều điểm tích cực, song cũng có rủi ro tiềm ẩn.

Trước hết, áp lực từ thị trường quốc tế được dự báo sẽ tốt dần lên. Cụ thể, tăng trưởng GDP của Mỹ trong quý 3 ghi nhận mức tăng lên tới 4.9% so với quý trước - đây là quý có tốc độ tăng nhanh nhất kể từ tháng 12/2021 nhờ lực cầu tiêu dùng tích cực, các hoạt động sản xuất có dấu hiệu phục hồi. Ngoài ra, theo dự báo của nhiều định chế tài chính, lãi suất điều hành của Fed có thể được cắt giảm bắt đầu từ giữa năm sau, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cũng như hỗ trợ mạnh mẽ cho thị trường tài chính.

Đối với kinh tế vĩ mô trong nước, Chính phủ vẫn duy trì mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức cao 6-6.5%. Biến số lạm phát có lẽ sẽ tạo ra nhiều áp lực trong năm 2024 khi kế hoạch tăng giá nhiều mặt hàng do Nhà nước quản lý như giá y tế, giá điện, tiền lương dự kiến sẽ được thực hiện trong năm tới. Mặc dù vậy, với công cụ điều hành lạm phát mục tiêu của Ngân hàng Nhà nước, chúng tôi vẫn kỳ vọng lạm phát sẽ được kiểm soát trong mục tiêu của Chính phủ 4-4.5%. Do vậy, về cơ bản kinh tế vĩ mô 2024 có nhiều điểm sáng tích cực, được kỳ vọng sẽ hỗ trợ và là bệ đỡ cho thị trường chứng khoán trong năm 2024.

Ngoài ra, Ủy ban Chứng khoán đang nỗ lực đẩy nhanh quá trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi, cũng như sớm đưa hệ thống KRX vào vận hành, sẽ góp phần giúp thanh khoản thị trường được cải thiện, gia tăng dòng vốn nước ngoài đầu tư tăng lên 5-8 tỷ USD trong tương lai.

Tuy nhiên, chúng ta cần phải quan sát thêm nhiều rủi ro trên thị trường quốc tế có thể ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp lên thị trường chứng khoán ví dụ như rủi ro địa chính trị gia tăng, dẫn đến giá nguyên vật liệu tăng mạnh ... ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư, cũng như sự đảo chiều về chính sách tiền tệ.