Chứng khoán cuối năm - điều chỉnh đến khi nào?

Tết mất vui!

Bốc hơi hơn 43 điểm, tương đương giảm gần 2,9% khi đóng cửa là những gì đã diễn ra của chỉ số VN- Index ngay trong phiên giao dịch đầu tuần này (17-1-2022). Chỉ số HNX-Index thậm chí còn giảm mạnh hơn khi lao dốc đến 4,6%, còn UpCom-Index rớt 2,55%. Tất cả nhóm ngành đều đóng cửa trong sắc đỏ, trong đó nhóm chứng khoán và xây dựng giảm mạnh nhất thay vì là dòng cổ phiếu bất động sản như trước đó.

Không thể phủ nhận sự kiện Tân Hoàng Minh bỏ cọc lô đất đấu giá ở Thủ Thiêm (TPHCM), dù đã nằm trong dự đoán của nhiều người, nhưng vẫn có những ảnh hưởng tiêu cực mạnh mẽ lên nhóm cổ phiếu bất động sản, nhất là khi kết hợp với sự việc của FLC càng làm mất niềm tin của các nhà đầu tư, vốn đang rất nhạy cảm trong bối cảnh thị trường đang tiềm ẩn nhiều rủi ro như hiện nay.

Sự lao dốc của cổ phiếu bất động sản – nhóm dẫn dắt đà đi lên của thị trường chung kể từ quí 4-2021 đến nay, đã mở màn cho sự điều chỉnh hàng loạt của các nhóm ngành khác sau đó, khi không loại trừ khả năng nhiều nhà đầu tư bị call margin ở cổ phiếu bất động sản đã buộc phải bán các cổ phiếu khác để đáp ứng tiền ký quỹ.

Thị trường đã trải qua một giai đoạn tăng giá khá dài, kéo theo lượng vay margin luôn duy trì ở mức cao trong suốt thời gian qua, nay chỉ cần một mồi lửa kéo thị trường điều chỉnh mạnh, các nhà đầu tư đang có lãi tất yếu sẽ nhanh chóng thoát hàng bằng mọi giá để bảo vệ thành quả đạt được, nhất là khi phía trước là kỳ nghỉ Tết Nguyên đán dài ngày đang đến gần.

Quá khứ cũng cho thấy thị trường chứng khoán Việt Nam thường chịu áp lực điều chỉnh trong giai đoạn trước khi nghỉ Tết, kèm theo khối lượng giao dịch khá ảm đạm với lực cầu giảm sút, do nhiều nhà đầu tư tạm chốt lãi và thoát khỏi thị trường, cũng như để hoàn trả các khoản nợ đã vay để đầu tư, giảm tỷ lệ margin nhằm giảm bớt tiền lãi phải trả trong những ngày không giao dịch vì nghỉ Tết.

Ngoài ra, với thời gian nghỉ Tết kéo dài, giới đầu tư cũng lo ngại không loại trừ khả năng sẽ có thêm các thông tin xấu xuất hiện trong những ngày này, một trong số đó là dịch bệnh có thể bùng phát trở lại mạnh hơn tại nhiều địa phương vì tần suất di chuyển, tụ tập dày đặc hơn trong giai đoạn nghỉ Tết, nhất là khi biến chủng Omicron có đặc tính lây lan mạnh cũng đã xuất hiện tại Việt Nam từ các ca nhập cảnh gần đây.

Tuy nhiên, cũng cần phải nhìn nhận rằng yếu tố dịch bệnh đang ngày càng giảm dần mức độ tác động lên thị trường, khi nhiều người đã quá quen với những tin tức này, trong khi nền kinh tế cũng đã xác định thích nghi và sống chung với đại dịch. Chính vì vậy, diễn biến thị trường liên tiếp lao dốc mạnh trong những ngày gần đây có lẽ đến từ hiệu ứng call margin nhiều hơn, và do đó có thể trở thành cơ hội mua vào và tái cấu trúc danh mục đầu tư.

Có là cơ hội?

Cũng cần phải nói thêm trong những giai đoạn như hiện nay, khi mà các báo cáo tài chính quí 4 và năm 2021 chưa được công bố chính thức, lợi thế đang thuộc về các cổ đông lớn nội bộ, ban lãnh đạo doanh nghiệp, các công ty chứng khoán, nhà đầu tư có mối quan hệ tốt với lãnh đạo doanh nghiệp, khi có thể tiếp cận sớm kết quả kinh doanh của công ty hơn so với các nhà đầu tư thông thường.

Nếu quan sát thị trường, có thể thấy không ít mã cổ phiếu dù được dự đoán triển vọng năm 2022 sẽ rất tốt, nhưng vẫn không thoát khỏi xu hướng chung khi giảm mạnh theo thị trường, trong số đó có những mã cổ phiếu dường như đang bị các nhà đầu tư tay to lợi dụng sự sợ hãi chung trên thị trường để ép giá xuống, nhằm mục đích gom thêm từ các nhà đầu tư nhỏ lẻ không chịu nhiệt nổi phải thoát ra bằng mọi giá.

Sự điều chỉnh mạnh của thị trường trong giai đoạn hiện nay cũng được kỳ vọng không chỉ thúc đẩy dòng tiền đã chốt lời tham gia trở lại, mà còn thu hút thêm dòng tiền rót vào từ các nhà đầu tư mới, vốn suốt thời gian qua luôn chờ đợi cơ hội giá các cổ phiếu rớt về mức hợp lý hơn để giải ngân. Giới phân tích cũng cho rằng thị trường sẽ sớm ổn định lại khi lượng margin call được hấp thu hết và mặt bằng giá cổ phiếu trở về mức hấp dẫn để thúc đẩy sự đầu cơ trở lại.

Nếu vậy, có lý do để kỳ vọng thị trường chứng khoán có thể sớm phục hồi mạnh mẽ trở lại sau Tết. Nhìn lại lịch sử, ngoại trừ năm 2020 do ảnh hưởng quá lớn bởi dịch Covid-19 mới xuất hiện khiến tâm lý lo sợ bao trùm khắp nơi, những năm trước đây đều cho thấy thị trường thường bật tăng mạnh ngay sau kỳ nghỉ Tết, khi dòng tiền lớn quay trở lại.

Sau Tết cũng sẽ chứng kiến giai đoạn cao điểm các thông tin về kết quả kinh doanh năm 2021 và kế hoạch phát triển, chiến lược kinh doanh, kế hoạch tăng vốn, chia cổ tức cho năm 2022 được công bố rộng rãi hơn, giúp cổ phiếu nhiều doanh nghiệp có thêm chất xúc tác hỗ trợ đi lên. Trước những dự báo tích cực về thị trường chứng khoán trong năm nay, với chỉ số VN- Index kỳ vọng sẽ thiết lập những kỷ lục mới từ 1.750-1.800 điểm hoặc thậm chí xa hơn, nhà đầu tư có lẽ chưa nên quá lo ngại về một “thị trường con gấu” sẽ quay trở lại.

Dù vậy, cũng cần lưu ý những thời điểm nhạy cảm khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) quyết định tăng lãi suất để đối phó với lạm phát đang tăng vọt tại nền kinh tế lớn nhất thế giới này, mà thời điểm gần nhất được dự báo sẽ diễn ra vào tháng 3 tới, có thể ảnh hưởng lên tâm lý các nhà đầu tư. Nhưng quá khứ cũng cho thấy mức độ tác động tiêu cực của việc Fed tăng lãi suất lên thị trường chứng khoán Việt Nam là không thật sự rõ ràng.

Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng và mở rộng tài khóa để hỗ trợ nền kinh tế. Ngoài ra, gói kích thích kinh tế được Quốc hội thông qua gần đây vẫn là yếu tố cơ bản hỗ trợ tích cực thị trường chứng khoán trong năm nay. Nhiều ý kiến gần đây từ giới phân tích cho rằng, sau những gì đã diễn ra ở nhóm cổ phiếu midcap và đặc biệt là dòng penny (những tuần qua đã gây nên nỗi sợ hãi cho nhiều nhà đầu tư), dòng tiền có thể quay lại với nhóm cổ phiếu blue chip trong sóng tăng kế tiếp.

Triêu Dương

TBKTSG