Giữ lửa con chữ giữa đại ngàn Kon Plông

Những ánh đèn đêm soi đường đến lớp

Sáng tất bật với công việc trên nương, tối đến, sau bữa cơm, bà Y King (xã Kon Plông, tỉnh Quảng Ngãi) lại sắp xếp sách vở, chuẩn bị đến lớp học chữ. Từ các thôn làng, những người phụ nữ từng biết chữ nhưng quên, hay chưa một lần được học, rủ nhau đến trường. Con đường làng nhỏ le lói ánh đèn pin. Dù nắng hay mưa, bà con vẫn cố gắng có mặt đầy đủ để học con chữ.

“Xưa kia, tôi không được ăn học, không biết đọc biết viết nên xấu hổ mỗi khi ký giấy tờ. Khi nghe có lớp xóa mù chữ mở ra, tôi quyết tâm đi học. Gia đình cũng động viên, bảo cố gắng học để biết con chữ. Do lớn tuổi nên tiếp thu chậm, nhưng thầy cô tận tình chỉ dạy. Giờ đây, bản thân đã đọc, viết được, tự tin hơn khi ra xã làm giấy tờ, thủ tục; làm gương để con cháu cố gắng học hành”, bà Y King chia sẻ.

Câu chuyện của bà cũng là tâm sự chung của nhiều học viên lớp xóa mù chữ ở Kon Plông. Họ là những người lao động quanh năm gắn bó với nương rẫy, quen với cuốc, cày hơn là bút, vở. Buổi sáng lên rẫy, tối về học chữ. Hành trình ấy không hề dễ dàng, nhưng vẫn đầy tiếng cười.

Điều đặc biệt là nhiều đứa trẻ, cháu nhỏ của học viên cũng theo ông bà, cha mẹ đến lớp. Có em chỉ mới học tiểu học, ngồi một góc lớp cặm cụi viết cùng người lớn. Có em lại giúp bà đọc bài, hướng dẫn cách phát âm.

Những buổi học như thế trở thành khoảng thời gian gắn kết gia đình. Giữa ánh đèn vàng, hình ảnh ba thế hệ cùng ngồi bên nhau, người lớn đánh vần, trẻ nhỏ ê a đọc theo, trở thành hình ảnh đẹp giữa đại ngàn Kon Plông.

Cô Trần Thị Bảo, giáo viên Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Kon Plông, người trực tiếp giảng dạy các lớp xóa mù chữ, kể: “Những ngày đầu, việc tiếp cận con chữ đối với bà con thật sự khó. Nhiều người chưa từng cầm bút, tay còn run, viết được vài nét chữ đã mỏi. Có người cầm bút như cầm cuốc. Chúng tôi phải cầm tay từng người để hướng dẫn, dạy từng nét, từng chữ cái”.

Gieo chữ bằng tình thương và sự kiên trì

Theo giáo viên lớp xóa mù chữ, dạy học viên lớn tuổi đòi hỏi sự kiên trì, nhẫn nại gấp nhiều lần so với học sinh nhỏ. Giáo viên phải luôn tận tình, nhẹ nhàng, khích lệ để người học không tự ti, mặc cảm. Có học viên chỉ học được vài chữ đã muốn bỏ vì sợ mình chậm, nhưng chỉ cần động viên đúng lúc là họ lại quay lại lớp.

Đêm xuống, trong căn phòng học nhỏ, tiếng đánh vần ê a vang đều giữa đại ngàn. Có hôm trời mưa, đường trơn, bà con vẫn kiên trì đến lớp. Họ ngồi quây quần quanh bàn, chăm chú nhìn từng con chữ hiện lên trên bảng. Ánh đèn pin, ánh đèn học nhỏ hắt lên những gương mặt sạm nắng miệt mài học chữ để làm gương cho con cháu sau này.

Ông Vũ Ngọc Thành, Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Kon Plông, cho biết: “Nhà trường mở 4 lớp xóa mù chữ với 102 học viên. Nhờ nỗ lực của cán bộ, giáo viên và quyết tâm của bà con, tỷ lệ chuyên cần luôn đạt 80–90% mỗi ngày. Chúng tôi luôn cố gắng tạo điều kiện tốt nhất để lớp học diễn ra thuận lợi, từ việc bố trí phòng học, ánh sáng đến hỗ trợ sách vở cho học viên”.

Không chỉ dạy chữ, các cô giáo còn tranh thủ dạy thêm kỹ năng sống, cách chăm sóc sức khỏe, nuôi dạy con cái. Nhiều buổi học trở nên vui tươi, ấm cúng bởi những câu chuyện rẫy nương mà học viên mang đến.

Những lớp học đêm ở Kon Plông đã mở ra nhiều đổi thay. Từ những người chưa biết đọc, viết, nay bà con có thể đọc bảng hiệu, viết tên mình, tự điền thông tin khi làm thủ tục hành chính. Họ cũng biết ghi chép, tính toán, áp dụng vào sản xuất, buôn bán nhỏ để cải thiện đời sống.

“Giờ đi chợ không sợ bị nhầm tiền, làm giấy tờ cũng tự ký được tên mình. Tôi còn dạy lại cho con, cháu mấy chữ đã học được. Biết chữ, thấy đời sáng hơn”, bà Y King cười hiền.

Từ sự bền bỉ của người học và tâm huyết của thầy cô, những lớp xóa mù chữ ở vùng cao Kon Plông không chỉ dừng lại ở việc “biết đọc, biết viết”, mà còn thắp lên trong lòng người dân khát vọng học tập suốt đời. Con chữ đã thực sự trở thành cây cầu nối giữa tri thức và cuộc sống, giữa ước mơ và hiện thực.