Động lực mới

Tính đến tháng 5/2025, cả nước còn thiếu hơn 100 nghìn giáo viên các cấp học mầm non, phổ thông trong biên chế so với định mức; đặc biệt thiếu trầm trọng ở bậc mầm non và các môn học mới của Chương trình GDPT 2018. Tình trạng này gây quá tải cho đội ngũ hiện có, giảm chất lượng dạy và học.

Một trong những nguyên nhân căn bản dẫn đến thực trạng trên là chính sách đãi ngộ chưa tương xứng. Chủ trương của Đảng về lương của nhà giáo được ưu tiên trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp chưa được thực hiện trong thực tế. So sánh với các ngành nghề khác, lương nhà giáo đang ở mức thấp, đặc biệt đối với giáo viên mới vào nghề, không đủ sức thu hút người giỏi và giữ chân đội ngũ. Mức lương khởi điểm thấp, phụ cấp chưa thực sự tương xứng với áp lực công việc ngày càng tăng dẫn đến nhiều giáo viên nghỉ việc, chuyển việc.

Trong bối cảnh ấy, những văn bản pháp lý quan trọng liên quan đến nhà giáo ban hành mới đây được xem là bước ngoặt chính sách, thể hiện sự nhìn nhận thẳng thắn và quyết tâm điều chỉnh từ thực tiễn của Đảng, Nhà nước, ngành Giáo dục. Luật Nhà giáo 2025, có hiệu lực từ 1/1/2026 có những thay đổi căn bản về chế độ tiền lương đối với giáo viên. Theo đó, quy định lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Nhà giáo cấp học mầm non; nhà giáo công tác ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; nhà giáo dạy trường chuyên biệt; nhà giáo thực hiện giáo dục hòa nhập; nhà giáo ở một số ngành, nghề đặc thù được hưởng chế độ tiền lương và phụ cấp cao hơn so với nhà giáo làm việc trong điều kiện bình thường.

Mới đây, Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo đã được Quốc hội phê duyệt. Nghị quyết thể chế hóa đầy đủ quan điểm chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Nghị quyết 71-NQ/TW, thể hiện rõ tư duy đổi mới đột phá, vượt trội nhằm thúc đẩy phát triển giáo dục và đào tạo.

Một trong số đó là quy định phụ cấp ưu đãi nghề theo lộ trình với mức tối thiểu 70% cho giáo viên, tối thiểu 30% cho nhân viên và 100% cho giáo viên vùng đặc biệt khó khăn, dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo; đồng thời cho phép cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học tự chủ quyết định thu nhập tăng thêm từ nguồn thu hợp pháp ngoài ngân sách được để lại...

Đây được coi là giải pháp chiến lược, cấp bách nhằm tạo sức hút, tuyển dụng, giữ chân được đội ngũ chất lượng, từng bước giải quyết tình trạng thiếu hụt giáo viên hiện nay.

Ngoài ra, những chính sách mới dành cho nhà giáo, nếu triển khai đầy đủ, đồng bộ, thực chất, khi đi vào đời sống sẽ tạo ra tác động sâu rộng, bền vững. Việc điều chỉnh tiền lương, tăng phụ cấp không đơn thuần là giải pháp cải thiện thu nhập, mà mang ý nghĩa sâu sắc hơn: Khẳng định lại vị thế xứng đáng của nhà giáo; ghi nhận đúng và đủ công sức, trí tuệ, trách nhiệm của lao động sư phạm.

Khi đời sống được bảo đảm, nhà giáo mới có thể thực sự yên tâm gắn bó với nghề, dành trọn tâm huyết và trí lực cho công cuộc đổi mới giáo dục. Đặt nhà giáo vào vị thế xứng đáng không chỉ là yêu cầu cấp thiết của riêng ngành Giáo dục, mà còn là quyết sách chiến lược, thể hiện tầm nhìn đầu tư cho tương lai đất nước.