Bước tiến quan trọng nhằm nâng cao sức khỏe bà mẹ và trẻ em

Tại hội thảo, các báo cáo tập trung vào thực trạng đái tháo đường thai kỳ tại Việt Nam cũng như trên thế giới, giới thiệu nội dung Hướng dẫn quốc gia, dự thảo sổ tay hướng dẫn, chia sẻ kiến thức về tư vấn dinh dưỡng, vận động thể chất cho phụ nữ mắc đái tháo đường thai kỳ, đồng thời trao đổi kinh nghiệm quốc tế trong sàng lọc, quản lý bệnh.

Phát biểu khai mạc, Phó Cục trưởng Cục Bà mẹ và Trẻ em Nguyễn Văn Chi cho biết, việc triển khai Hướng dẫn quốc gia về sàng lọc, quản lý đái tháo đường thai kỳ là một bước tiến quan trọng nhằm giảm thiểu biến chứng trong thai kỳ, nâng cao sức khỏe bà mẹ và trẻ em, đồng thời góp phần đạt các mục tiêu quốc gia về dân số, sức khỏe sinh sản.

Đái tháo đường là bệnh rối loạn chuyển hóa không đồng nhất, đặc trưng bởi tình trạng tăng glucose huyết tương do khiếm khuyết về tiết insulin, tác động của insulin hoặc cả hai. Theo Hội Nội tiết Hoa Kỳ, đái tháo đường thai kỳ là tình trạng liên quan đến tăng glucose huyết tương ở người mẹ, làm gia tăng nguy cơ dẫn đến các kết cục sản khoa bất lợi. Đái tháo đường thai kỳ thường xuất hiện từ ba tháng giữa thai kỳ trở đi.

Nghiên cứu tại một số cơ sở của Việt Nam cho thấy, tỉ lệ phụ nữ mắc đái tháo đường thai kỳ ở thành phố Hồ Chí Minh có xu hướng tăng dần trong những năm qua, từ 2,1% năm 1997 lên 4% năm 2007, 11% năm 2008 lên tới 20% trong năm 2017. Theo khảo sát của các bệnh viện chuyên khoa sản trên toàn quốc, trong giai đoạn từ năm 2001-2004, tỉ lệ phát hiện bệnh đái tháo đường thai kỳ khoảng 3%-4%, tuy nhiên đến năm 2017, tỉ lệ này đã tăng lên mức 20%.

Đái tháo đường thai kỳ tác động nghiêm trọng đến sức khỏe cả mẹ và thai nhi. Người mẹ có nguy cơ đối mặt với nhiều biến chứng như: tăng huyết áp, bệnh lý võng mạc, bệnh mạch vành, nhiễm trùng tiết niệu, dễ mắc tiền sản giật, sản giật. Đáng lo ngại hơn, căn bệnh này còn làm gia tăng khả năng tiến triển thành đái tháo đường thực sự trong tương lai. Thực tế cho thấy, có tới 50% phụ nữ mắc đái tháo đường thai kỳ sẽ tiến triển thành đái tháo đường tuýp 2 trong vòng 5–10 năm sau sinh nhưng chỉ 31,1% được chẩn đoán, trong số đó, chỉ 28,9% được điều trị. Trẻ em sinh ra từ các bà mẹ mắc đái tháo đường thai kỳ không được kiểm soát tốt cũng có nguy cơ dị tật bẩm sinh cao gấp ba lần.

Trước thực trạng này, ngày 29/5/2024, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ký ban hành Quyết định số 1470/QĐ-BYT phê duyệt Hướng dẫn quốc gia về sàng lọc và quản lý đái tháo đường thai kỳ. Đây là tài liệu chuyên môn quan trọng, góp phần chuẩn hóa quy trình phát hiện sớm, điều trị, chăm sóc phụ nữ mang thai mắc đái tháo đường, bảo đảm an toàn cho cả mẹ và trẻ sơ sinh.

Thông qua hội thảo, Bộ Y tế kỳ vọng các cơ sở y tế sẽ tiếp tục triển khai hiệu quả Hướng dẫn quốc gia về sàng lọc và quản lý đái tháo đường thai kỳ, đồng thời đẩy mạnh truyền thông và tư vấn, hướng tới mục tiêu giảm tỷ lệ tử vong mẹ và trẻ em do những biến chứng gián tiếp từ bệnh lý này./.

Phương Thanh