Nông dân Việt Nam góp phần khẳng định vị thế nông sản trên bản đồ thế giới

* Từ niềm đam mê đến thành công

Hơn 25 năm trước, sau khi rời quân ngũ, ông Lê Lộc Quân có dịp ghé thăm trại nuôi ong của một người bạn và ấn tượng với những chú ong tuy nhỏ bé nhưng có thể làm nên mật ngọt, sáp ong, phấn hoa, sữa ong chúa, tất cả sản phẩm đều có giá trị cho sức khỏe con người. Sự chăm chỉ của đàn ong còn giúp cây trái thụ phấn, làm mùa màng thêm xanh tốt.

Năm 2000, ông quyết định bắt đầu nghề nuôi ong theo phương pháp truyền thống. Mỗi lần hết mùa hoa, ông phải đưa đàn ong đi tìm nơi khác. Thời điểm đó, kinh tế còn khó khăn, việc di chuyển vất vả, phải khiêng bộ từng thùng ong, nhiều lần gặp mưa gió phải căng lều trú tạm dưới tán cao su, vườn điều.

Những tháng ngày rong ruổi cùng đàn ong đã giúp ông rút ra nhiều kinh nghiệm, từ cách chọn giống khỏe, chăm sóc ong đến việc tìm vùng hoa phù hợp. Đặc biệt, ông nhận thấy thay vì mải miết di chuyển, nên tìm vùng hoa ổn định để đàn ong có thời gian gắn bó, tích lũy sức khỏe; ong khỏe thì mật mới nhiều và ngọt đậm. Khi cố định vị trí nuôi, ông nhận thấy đàn ong phát triển mạnh, chất lượng mật nâng cao, đủ sức cạnh tranh ngoài thị trường. Ban đầu, sản phẩm mật ong chủ yếu cung cấp cho các công ty, lợi nhuận chưa cao.

Năm 2015, ông mạnh dạn mở rộng sản xuất, cắt bỏ khâu trung gian để đưa mật ong trực tiếp đến tay người tiêu dùng. Từ đó, Cơ sở mật ong Quân Phát ra đời. Ông liên tục nghiên cứu, cải tiến mô hình, áp dụng công nghệ cao nhằm đảm bảo chất lượng mật ong tốt nhất.

Tuy nhiên, ông cũng nhận thấy thị trường mật ong rất đa dạng nhưng người tiêu dùng thường chỉ tin tưởng vào những thương hiệu lớn. “Các cơ sở nhỏ như chúng tôi lúc đó bán ra thị trường rất khó khăn. Muốn khách hàng tin dùng sản phẩm, chỉ có cách duy nhất là nâng cao chất lượng và chứng minh bằng kết quả thực tế”, ông Quân chia sẻ.

Bước ngoặt đến vào năm 2017, khi ông Quân tham dự hội thảo thuộc dự án EU-Mutrap do Liên minh châu Âu tài trợ. Tại đây, ông được tiếp cận những tiêu chuẩn khắt khe của châu Âu đối với mật ong xuất khẩu để giữ trọn hương vị và giá trị thương mại.

Sau đó, ông tiếp tục học tập, nhận giấy chứng nhận nâng cao kiến thức, giúp cải thiện chất lượng mật ong Việt Nam đáp ứng yêu cầu thị trường châu Âu. Từ đó, ông bắt đầu cải tiến kỹ thuật, tăng số lượng ong trong đàn từ 12.000 - 15.000 con, giúp ong khỏe, luyện mật tốt. Ông cũng áp dụng phương pháp nuôi ong cầu kế, sử dụng các khung cầu để ong tự xây tổ, nuôi dưỡng ấu trùng và lưu trữ mật, từ đó khai thác được mật ly tâm có chất lượng cao nhất.

“Giai đoạn đầu gặp rất nhiều khó khăn, thất bại liên tiếp, thậm chí có người khuyên tôi dừng lại vì làm hoài không thấy hiệu quả. Nhưng mỗi lần thất bại, tôi lại có thêm kinh nghiệm và dần khắc phục. Sau ba năm thăng trầm, tôi đã khai thác thành công mật ong ly tâm chất lượng cao và được thị trường ưa chuộng”, ông Quân chia sẻ.

* Vươn ra thế giới

Từ thành công với mật ong ly tâm, ông Quân tiếp tục nghiên cứu và phát triển thêm các sản phẩm như mật ong bánh tổ nguyên sáp, mật ong tinh luyện, rượu mật ong, nước màu mật ong, trong đó có hai sản phẩm đạt chuẩn OCOP 3 sao. Đặc biệt, ông đã sáng chế công thức mật ong tinh luyện dạng bột khô, dễ vận chuyển, phù hợp cho người kiêng đường và được cấp bằng sở hữu trí tuệ.

Không dừng lại ở thị trường trong nước, từ năm 2023, sản phẩm mật ong bánh tổ của ông đã xuất khẩu sang Hàn Quốc và châu Âu, với đơn đặt hàng tăng từ 5.000 lên 15.000-30.000 hộp/tháng. Sự dám nghĩ, dám làm đã giúp một hộ nuôi ong nhỏ trở thành thương hiệu có chỗ đứng trên bản đồ nông sản xuất khẩu. “Hiện tại, tôi đang tích cực chào hàng sang các thị trường nước ngoài, trong đó có Nhật Bản, với mong muốn đưa nông sản Việt Nam vươn ra thế giới”, ông Quân cho biết.

Ngoài phát triển kinh tế gia đình, ông Quân còn liên kết ổn định với hơn 120 hộ nông dân trong cả nước, hỗ trợ kỹ thuật, chi phí và bao tiêu đầu ra cho toàn bộ sản phẩm, giúp tăng sản lượng và giữ ổn định nguồn cung ra thị trường.

Ông Ngô Văn Chuẩn, nông dân xã Hưng Thịnh (Đồng Nai) cho biết gia đình ông hiện nuôi khoảng 100 đàn ong theo mô hình công nghệ cao do ông Quân chuyển giao. Toàn bộ chi phí đầu tư, con giống và bao tiêu sản phẩm đều được hỗ trợ, giúp người nuôi yên tâm sản xuất. “So với nuôi ong truyền thống, nuôi ong công nghệ cao cho chất lượng mật tốt hơn. Các sản phẩm như mật ong ly tâm, mật ong bánh tổ đều đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, đầu ra ổn định, thu nhập gia đình được nâng cao”, ông Chuẩn nói.

Theo ông Nguyễn Xuân Thời, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã, Chủ tịch Hội Nông dân xã Dầu Giây, cơ sở sản xuất mật ong Quân Phát là một trong những mô hình phát triển hiệu quả, góp phần tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Với kinh nghiệm nhiều năm trong nghề, cơ sở đã chia sẻ, hướng dẫn kỹ thuật cho khoảng 20 hộ dân trong xã cùng tham gia mô hình nuôi ong chất lượng cao.

Chính quyền địa phương cũng quan tâm hỗ trợ, trong đó Hội Nông dân xã đã tham mưu Hội đồng nhân dân tỉnh bố trí dự án cho bảy hộ vay vốn từ Quỹ Hỗ trợ nông dân để phát triển nghề nuôi ong. Thời gian tới, xã tiếp tục đề xuất mở rộng các chương trình, dự án giúp nông dân tiếp cận nguồn vốn, phát triển bền vững nghề nuôi ong công nghệ cao.

Thời gian qua, cơ sở mật ong của ông Quân cũng trở thành điểm tham quan, học tập kinh nghiệm cho nhiều đoàn trong và ngoài nước, góp phần quảng bá hình ảnh nông sản Đồng Nai.

Với những thành tích xuất sắc trong sản xuất, kinh doanh và doanh thu trên 25 tỷ đồng/năm, ông Lê Lộc Quân đã nhiều năm liền được công nhận là nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, đạt danh hiệu Nông dân tiêu biểu tỉnh Đồng Nai năm 2024. Năm 2025, ông là một trong 2 nông dân của Đồng Nai được trao tặng danh hiệu cao quý Nông dân Việt Nam xuất sắc./.

Lê Xuân