Quốc hội thông qua gói hỗ trợ 350.000 tỉ đồng
Để có nguồn lực thực hiện các chính sách tài khóa hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Quốc hội cho phép tăng bội chi ngân sách nhà nước trong 2 năm 2022-2023, tối đa 240.000 tỉ đồn
Sau 4 ngày rưỡi làm việc, kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội (QH) khóa XV, đã bế mạc vào chiều 11-1. Chủ tịch QH Vương Đình Huệ chủ trì phiên bế mạc kỳ họp. Tham dự phiên bế mạc có Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Đầu tư trên 113.000 tỉ đồng cho hạ tầng
Phát biểu bế mạc kỳ họp, Chủ tịch QH Vương Đình Huệ cho biết kỳ họp bất thường lần thứ nhất với nhiều nội dung hết sức quan trọng không chỉ đối với năm 2022 mà cả giai đoạn 2021-2025 và các năm tiếp theo. Với tinh thần trách nhiệm cao trước đất nước, các đại biểu (ĐB) QH đã tập trung nghiên cứu, thảo luận, đóng góp rất nhiều ý kiến tâm huyết, chất lượng. Các cơ quan của QH, Chính phủ và cơ quan hữu quan đã nỗ lực tối đa trong việc tổng hợp, tiếp thu, giải trình đầy đủ, nghiêm túc các ý kiến của ĐBQH để QH xem xét, biểu quyết thông qua các luật, nghị quyết của kỳ họp.
Theo đó, Chủ tịch QH cho biết tại phiên bế mạc chiều cùng ngày, QH đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội với quy mô khoảng 350.000 tỉ đồng để chủ động trong công tác phòng chống dịch Covid-19 và hỗ trợ kịp thời cho phục hồi, phát triển bền vững kinh tế - xã hội. Với nghị quyết này, các gói chính sách tài khóa, tiền tệ, các chính sách khác sẽ triển khai trong 2 năm 2022-2023.
Nghị quyết xác định trong nhóm chính sách tài khóa, sẽ tăng chi đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) tối đa 176.000 tỉ đồng. Trong đó, lĩnh vực y tế được phân bổ tối đa 14.000 tỉ đồng; cấp cho Ngân hàng Chính sách xã hội 5.000 tỉ đồng, bao gồm cấp bù lãi suất, hỗ trợ lãi suất cho đối tượng vay vốn và tăng hạn mức bảo lãnh Chính phủ đối với trái phiếu phát hành trong nước; đầu tư xây mới, cải tạo, nâng cấp cơ sở trợ giúp xã hội, đào tạo, dạy nghề, giải quyết việc làm 3.150 tỉ đồng. QH đồng ý giảm 2% (còn 8%) thuế giá trị gia tăng trong năm 2022, trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ như viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản…
Trong số 176.000 tỉ đồng chi cho đầu tư phát triển nêu trên, QH đồng ý bố trí hỗ trợ lãi suất (2%/năm) tối đa 40.000 tỉ đồng thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại cho một số ngành, lĩnh vực; hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động khoảng 6.600 tỉ đồng; cấp vốn điều lệ cho Quỹ Hỗ trợ phát triển du lịch tối đa 300 tỉ đồng. QH cũng thống nhất bổ sung tối đa 113.550 tỉ đồng (nằm trong số 176.000 tỉ đồng) để phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, công nghệ thông tin, chuyển đổi số, phòng chống thiên tai, biến đổi khí hậu…
Về chính sách tiền tệ, QH thống nhất sẽ tập trung giải pháp để điều hành đồng bộ, linh hoạt các công cụ lãi suất, tiếp tục tiết giảm chi phí quản lý để phấn đấu giảm lãi suất cho vay tối thiểu 0,5%-1% trong 2 năm; cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ, miễn giảm lãi suất. Ngân hàng Chính sách xã hội tiếp tục được tái cấp vốn để cho vay trả lương ngừng việc, phục hồi sản xuất.
Đáng chú ý, để có nguồn lực thực hiện các chính sách tài khóa hỗ trợ chương trình, QH cho phép tăng bội chi ngân sách nhà nước trong 2 năm 2022-2023 bình quân 1%-1,2% GDP/năm, với mức tối đa 240.000 tỉ đồng. Bên cạnh đó là phát hành trái phiếu Chính phủ; vay hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), vay ưu đãi nước ngoài theo hình thức hỗ trợ cân đối ngân sách...
Đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua các nghị quyết tại kỳ họp bất thường lần thứ nhất Ảnh: Nguyễn Nam
Tại phiên bế mạc chiều cùng ngày, QH quyết thông qua Luật Sửa đổi, Bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thi hành án dân sự. QH cũng biểu quyết thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 (tổng mức đầu tư gần 147.000 tỉ đồng); Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Cần Thơ; Nghị quyết kỳ họp bất thường lần thứ nhất, QH khóa XV.
Việc thông qua Nghị quyết kỳ họp bất thường lần thứ nhất, QH khóa XV là nhằm thể chế hóa Kết luận của Bộ Chính trị về hai chương trình lớn, gồm Chương trình phòng chống dịch Covid-19 (2022-2023) và Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Với nghị quyết này, QH nhấn mạnh một số nhiệm vụ, giải pháp quan trọng trong bối cảnh xuất hiện biến thể mới Omicron để bảo đảm vừa kiểm soát hiệu quả đại dịch, hạn chế lây lan trong cộng đồng, vừa khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội và cải thiện nâng cao chất lượng đời sống nhân dân, nhanh chóng đưa cả nước chuyển sang trạng thái bình thường mới; bảo vệ tối đa sức khỏe, tính mạng của người dân; hạn chế thấp nhất các ca bệnh nặng, tử vong do Covid-19 và các nguyên nhân khác.
QH yêu cầu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cơ quan liên quan khẩn trương ban hành, quyết liệt chỉ đạo tổ chức thực hiện có hiệu quả chương trình phòng chống dịch Covid-19 (giai đoạn 2022-2023); tiếp tục thực hiện xã hội hóa nguồn lực phòng chống dịch. Bên cạnh đó, khẩn trương hoàn thành việc tiêm vắc-xin phòng Covid-19; nghiên cứu kỹ và có lộ trình phù hợp, khoa học để tiêm vắc-xin cho người dưới 18 tuổi, nhất là trẻ em.
Chính phủ, các cấp, các ngành nâng cao năng lực quản lý nhà nước, đặc biệt là trách nhiệm quản lý của ngành y tế trong lĩnh vực dược và trang thiết bị y tế; tăng cường kiểm soát việc mua sắm công và thanh tra, kiểm tra việc mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế; chủ động phát hiện sớm các vi phạm, hành vi lợi dụng dịch bệnh để trục lợi.
"Tập trung khẩn trương, quyết liệt mở rộng điều tra, làm rõ việc giao nhiệm vụ, nghiên cứu, nghiệm thu, chuyển giao, cấp phép lưu hành, hiệp thương giá, tổ chức sản xuất, chất lượng sản phẩm, mua bán kit xét nghiệm Covid-19 và các vi phạm pháp luật khác (nếu có) liên quan đến Công ty Việt Á; xử lý nghiêm minh các tổ chức, cá nhân vi phạm, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, không chịu bất kỳ sức ép và sự can thiệp trái pháp luật nào" - Nghị quyết kỳ họp bất thường lần thứ nhất nêu rõ.
Khắc phục tình trạng "đầu năm đủng đỉnh, cuối năm vội vàng"
Để các nghị quyết của kỳ họp bất thường lần thứ nhất, QH khóa XV đi vào cuộc sống, ngay sau kỳ họp này, QH đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Thường vụ QH, Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của QH, các cấp, các ngành, các cơ quan trong bộ máy nhà nước, các đoàn đại biểu QH khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện nhanh chóng, kịp thời các luật, nghị quyết vừa được thông qua sớm phát huy hiệu quả và đi vào cuộc sống, khắc phục tình trạng "đầu năm đủng đỉnh, cuối năm vội vàng".
Trong lời phát biểu bế mạc kỳ họp, Chủ tịch QH Vương Đình Huệ yêu cầu các cơ quan liên quan chú trọng hướng dẫn, thanh kiểm tra, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, đề cao đạo đức công vụ. Đồng thời, cá thể hóa trách nhiệm, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu liên quan đến tổ chức thực hiện cơ chế, chính sách trong phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và phòng chống dịch bệnh; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, trong đó có vụ án thông đồng, thổi giá kit xét nghiệm liên quan đến Công ty Việt Á.
Cho phép áp dụng một số cơ chế đặc thù
Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội cho phép áp dụng một số cơ chế đặc thù trong năm 2022-2023. Theo đó, Thủ tướng và người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định chỉ định thầu với các gói tư vấn, gói thầu di dời hạ tầng kỹ thuật, đền bù, giải phóng mặt bằng và tái định cư, các dự án hạ tầng quan trọng về giao thông, y tế. Thủ tướng quyết định cho UBND các địa phương có đủ năng lực, kinh nghiệm quản lý làm các đoạn tuyến đường cao tốc theo hình thức đầu tư công đi qua địa bàn, trừ dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025.
Đối với Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Cần Thơ, QH cho phép địa phương này thí điểm 8 cơ chế, chính sách đặc thù trong tài chính, ngân sách; quản lý đất đai; quản lý quy hoạch; thu nhập của cán bộ và các chính sách ưu đãi về thuế, tiền thuê đất đối với dự án nạo vét kết hợp thu hồi sản phẩm luồng hàng hải Định An - Cần Thơ và các dự án tại khu liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng ĐBSCL tại Cần Thơ.