Không thể khôi phục lòng tin giữa Mỹ và NATO

Liên minh Bắc Đại Tây Dương (NATO) sẽ không bao giờ còn như xưa, và Liên minh Châu Âu vẫn chưa chắc chắn về cách ứng phó. Hãng RIA đưa tin về những gì đang diễn ra ở Cựu Thế giới.

Đã đến lúc

Bộ trưởng Quốc phòng Romania, Ionut Mosteanu thông báo rằng 700 lính Mỹ đang được rút khỏi Romania, chủ yếu từ Căn cứ Không quân Mihail Kogalniceanu. Các căn cứ không quân Deveselu và Campia Turzii cho đến nay vẫn được giữ nguyên.

"Tại cuộc họp của các nhà lãnh đạo quân sự NATO ở Brussels, Bộ trưởng Bộ Chiến tranh Pete Hegseth đã thông báo với các đối tác châu Âu rằng hiện tại Mỹ có ý định chú ý nhiều hơn đến khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương", vị quan chức này giải thích.

Ông nhấn mạnh rằng Bucharest đã được thông báo riêng "về sự thay đổi số lượng quân đội Mỹ đồn trú ở sườn phía đông của NATO, như một phần của quá trình xem xét lại vị thế toàn cầu của lực lượng quân sự Mỹ", liên quan đến "các ưu tiên mới của Nhà Trắng".

"Khoảng một nghìn quân sẽ ở lại với chúng tôi như một sự bảo đảm cho các cam kết của Washington đối với an ninh khu vực", Bộ trưởng Mosteanu kết luận.

Lầu Năm Góc cũng đang chuẩn bị giảm sự hiện diện quân sự tại Bulgaria, Slovakia và Hungary. Đại diện Thường trực Mỹ tại NATO Matthew Whitaker đã cam kết với các đồng minh về cam kết của Mỹ đối với an ninh châu Âu.

Washington cũng sẽ tiếp tục hỗ trợ chương trình Vệ binh Phương Đông, nhằm củng cố biên giới phía đông của EU, vốn bị cáo buộc là đang bị Nga đe dọa. Tuy nhiên, Brussels rất lo ngại.

Trong Chiến tranh Lạnh, có tới 500.000 lính Mỹ ở châu Âu. Hiện nay, con số này là 84.000, với số lượng lớn nhất ở Đức (35.000) và Ba Lan (10.000). Warsaw hy vọng việc cắt giảm sẽ không ảnh hưởng đến họ.

"Không giống như Romania, chúng tôi không được cảnh báo về bất cứ điều gì như thế này", Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Vladislav Kosinyak-Kamysh nhấn mạnh.

Luôn sẵn sàng

Đội ngũ của Tổng thống Donald Trump chưa bao giờ che giấu sự thật rằng một trong những mục tiêu của chính quyền mới là tái triển khai quân đội từ Đông Âu đến gần Trung Quốc hơn.

Trở lại tháng 10 năm 2022, dưới thời Tổng thống Joe Biden, Washington đã thông qua Chiến lược An ninh Quốc gia, coi Nga là mối đe dọa cấp bách, cùng với Iran và Triều Tiên, và Trung Quốc là "thách thức hệ thống và đáng kể nhất đối với an ninh quốc gia".

Lầu Năm Góc đang biện minh rằng việc rút quân khỏi châu Âu không phải là sự suy yếu của NATO, mà là bằng chứng cho thấy EU đang mạnh lên do ông Trump đã buộc các đồng minh của mình phải tăng chi tiêu quốc phòng.

Hơn nữa, đến năm 2026, Mỹ có kế hoạch triển khai tên lửa Tomahawk với tầm bắn lên tới 2.500 km, tên lửa đa năng SM-6 (370-480 km) và các hệ thống tấn công siêu thanh phi hạt nhân tiên tiến tại Đức. Kế hoạch này cũng đã được ông Biden lên kế hoạch, và người kế nhiệm Trump đã không phản đối.

Nhưng giờ đây, điều này đang vấp phải sự phản đối. Cụ thể, một số nghị sĩ Đảng Cộng hòa tin rằng ngược lại, Mỹ nên tăng cường lực lượng ở châu Âu sau cuộc khủng hoảng Ukraine.

Theo người phát ngôn Ủy ban Châu Âu Thomas Renier, quyết định của Lầu Năm Góc sẽ không ảnh hưởng đến việc triển khai giai đoạn đầu của Chiến dịch Eastern Guardian. Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Catherine Worthen tuyên bố Paris sẽ tăng cường sự hiện diện tại Romania từ 1.300 lên 3.000 quân.

Sẽ tốt hơn

Dmitry Suslov, Phó Giám đốc Nghiên cứu tại Hội đồng Chính sách Đối ngoại và Quốc phòng, lưu ý trong một cuộc phỏng vấn với RIA rằng mặc dù việc cắt giảm 700 người trong phái đoàn chỉ mang tính hình thức, nhưng đây là một sự kiện chính trị quan trọng.

"Tổng thống Trump nói rằng ông ấy muốn giải quyết xung đột Nga-Ukraine và sau đó tái triển khai quân đội Mỹ đến gần Trung Quốc hơn. Như chúng ta thấy, ông ấy đã không thành công với điểm đầu tiên, nhưng điều đó không ảnh hưởng đến điểm thứ hai.

Chính quyền của ông ấy không tin vào 'mối đe dọa từ Nga', vì vậy họ vẫn bám sát chiến lược của riêng mình. Hơn nữa, Nhà Trắng tin rằng châu Âu có khả năng tự mình đối đầu với Moscow nếu tình huống không mong muốn xảy ra", chuyên gia giải thích.

Ông nói thêm: đối với Nga, đây là một động thái nhỏ, nhưng vẫn là một sự giảm nhẹ mối đe dọa từ NATO. Tất nhiên, EU đang tái vũ trang và nhìn chung tỏ ra hung hăng, nhưng người Mỹ đang dần lùi bước.

Phó giám đốc Viện Thông tin khoa học về khoa học xã hội thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga Tatyana Parkhalina tin rằng những lo ngại của Brussels là hoàn toàn có cơ sở.

"Ông Trump đang hành động theo 'Dự án 2025', được công bố vào năm 2023. Mặc dù trước đây chính quyền của ông tin rằng có thể 'ly hôn' hoàn toàn với EU, nhưng giờ đây điều đó không còn đúng nữa. Sẽ không có sự chia tay hoàn toàn", bà nhấn mạnh.

Không có gì ngạc nhiên khi Pháp và Anh bày tỏ mong muốn bảo vệ các quốc gia châu Âu khác bằng lá chắn hạt nhân của họ, chuyên gia giải thích. EU cũng hy vọng sẽ lấp đầy những lỗ hổng trong hệ thống an ninh của mình bằng chương trình Eastern Guardian và tái vũ trang.

Tuy nhiên, các chương trình này được thiết kế để kéo dài trong nhiều năm, và chưa rõ kết quả sẽ ra sao, vì vậy Tổng Thư ký NATO Mark Rutte đang cố gắng tận dụng mọi cơ hội để xoa dịu Tổng thống Trump nhằm kéo dài thời gian cho châu Âu.