Kế hoạch "khủng" của EU nhằm giảm phụ thuộc dầu và khí đốt Nga

Trình bày kế hoạch "REPowerEU" hôm 18-5, Ủy ban châu Âu cho biết họ sẽ nỗ lực cắt giảm tiêu thụ khí đốt của Nga trên toàn khối xuống 66% vào cuối năm nay, đồng thời kết thúc hoàn toàn sự phụ thuộc trước năm 2027 bằng cách tiết kiệm năng lượng, tìm các nguồn thay thế và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo.

Theo đài CNN, Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen cho biết trong một cuộc họp báo: "Chúng tôi đang đưa tham vọng của mình lên một cấp độ khác để đảm bảo rằng chúng tôi sẽ độc lập với nhiên liệu hóa thạch của Nga càng nhanh càng tốt".

Kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine cuối tháng 2, EU tìm cách giảm sự phụ thuộc vào năng lượng Nga. Khối này đồng ý cấm than đá Nga bắt đầu từ tháng 8 tới và đến tháng 4 vừa qua đã cắt giảm thị phần nhập khẩu khí đốt Nga từ 40% năm ngoái xuống 26%.

Kế hoạch mới còn đặt mục tiêu cao hơn, nhằm nhanh chóng tăng cường nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng từ Mỹ và Canada, đồng thời tăng cường dòng chảy của đường ống dẫn khí đốt từ Na Uy.

Ủy ban Châu Âu cũng thiết lập nền tảng cho phép các quốc gia cùng mua năng lượng, với mục đích giúp giảm giá bán. Bà Von der Leyen nói về chương trình mua năng lượng chung: "Khi châu Âu cùng hành động, nó có nhiều ảnh hưởng hơn. Bằng cách này có thể đảm bảo nhập khẩu năng lượng chúng ta cần mà không có sự cạnh tranh giữa các quốc gia thành viên".

Kế hoạch của EU cũng nhấn mạnh các chiến thuật tiết kiệm năng lượng là "cách nhanh nhất và rẻ nhất" để giải quyết khủng hoảng. Châu Âu sẽ khuyến khích người dân và doanh nghiệp cắt giảm sử dụng năng lượng, như tắt đèn và sử dụng ít điều hòa hơn, đồng thời cho rằng động thái này có thể làm giảm 5% nhu cầu về dầu và khí đốt của khối trong ngắn hạn.

Trong dài hạn, EU sẽ nâng mục tiêu có ít nhất 40% năng lượng từ các nguồn tái tạo lên 45%. Khối có kế hoạch cắt giảm đáng kể thời gian xin giấy phép cho các dự án năng lượng tái tạo mới.

Bà Von der Leyen cho rằng gói này sẽ "tăng tốc" quá trình chuyển đổi của khối sang năng lượng tái tạo và bao gồm kế hoạch tăng gấp đôi công suất điện mặt trời của khối vào năm 2025.

Phần lớn của 210 tỉ euro trong khoản đầu tư mới từ nay đến năm 2027 sẽ được tài trợ thông qua quỹ phục hồi hậu Covid-19 của EU.

Các phần trong kế hoạch chấm dứt phụ thuộc năng lượng Nga của EU là các đề xuất về luật cần được các nước thành viên EU phê duyệt trong khi những phần còn lại là khuyến nghị.

EC cho biết cần thêm thời gian để các quốc gia không giáp biển phụ thuộc nhiều vào dầu của Nga tìm nguồn cung thay thế.

Kế hoạch của EU cũng đề ra cách khối sẽ phản ứng nếu Nga đóng hoàn toàn các van khí đốt xuất khẩu sang EU. Bà Kadri Simson, ủy viên Châu Âu phụ trách về năng lượng, cho hay: "Cởi trói châu Âu khỏi nhà cung cấp năng lượng lớn nhất của khối sẽ rất khó khăn. Tuy nhiên, lợi ích kinh tế của việc chấm dứt sự phụ thuộc sẽ lớn hơn nhiều so với chi phí ngắn hạn của kế hoạch REPowerEU".