Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ: Nếu không giải trình thỏa đáng thì tôi không ký nghị quyết

Sáng nay 13-5, Phiên họp thứ 11 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét việc dự kiến phương án phân bổ vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 và năm 2022 cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia.

Theo đó, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phân bổ 100.000 tỉ đồng vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 cho các bộ, ngành địa phương thuộc 3 chương trình mục tiêu quốc gia gồm: Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (50.000 tỉ đồng); Chương trình giảm nghèo bền vững 18.000 tỉ đồng; Chương trình xây dựng nông thôn mới 27.000 tỉ đồng.

Với 50.000 tỉ đồng của chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Chính phủ đề nghị phân bổ 2.942 tỉ đồng cho các bộ, cơ quan trung ương thực hiện một số nhiệm vụ; 47.057 tỉ đồng cho các địa phương thực hiện các tiểu dự án thành phần thuộc chương trình.

Với 18.000 tỉ đồng cho chương trình giảm nghèo bền vững, Chính phủ đề nghị phân bổ 96 tỉ đồng cho Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội thực hiện xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về lao động và đầu tư cơ sở hạ tầng trang thiết bị công nghệ thông tin; 17.904 tỉ đồng cho các địa phương để thực hiện các nội dung của chương trình.

Còn 27.000 tỉ đồng của chương trình xây dựng nông thôn mới thì phân bổ hết cho các địa phương. Còn lại 5.000 tỉ đồng, Chính phủ đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội để lại cho Chính phủ phân bổ chi tiết.

Trong năm 2022, Chính phủ đề xuất chỉ phân bổ 33.384 tỉ đồng kế hoạch vốn ngân sách trung ương, còn lại 665 tỉ đồng giao Chính phủ quyết định.

Thẩm tra tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho biết về phân bổ vốn cho các địa phương, đa số ý kiến Ủy ban cơ bản nhất trí với đề xuất của Chính phủ và đề nghị Chính phủ chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu này. Đa số ý kiến Ủy ban nhất trí với Chính phủ về phân bổ vốn cho các bộ, cơ quan trung ương để thực hiện đồng bộ với các địa phương khẩn trương triển khai chương trình, tránh kéo dài sự chậm trễ, ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia.

Về kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Chính phủ quyết định phân bổ chi tiết số vốn 5.000 tỉ đồng chưa phân bổ cho các bộ, ngành, địa phương, Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho rằng thẩm quyền phân bổ dự toán ngân sách nhà nước thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Do tình hình dịch bệnh và tính chất cấp bách của 3 chương trình mục tiêu quốc gia, Quốc hội đã ủy quyền giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định. "Vì vậy đề nghị Chính phủ hoàn thiện cơ sở pháp lý để sớm trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định".

Cho ý kiến sau đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh việc triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia rất chậm khi chỉ có 5 năm thực hiện nhưng hiện đã hết 1,5 năm vẫn loay hoay. Đây cũng là lý do mà tại kỳ họp thứ 3 sắp tới, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội để xem xét chọn vấn đề thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia để giám sát tối cao trong năm 2023.

Với các đề xuất phân bổ vốn của Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội cho rằng hiện nay đã chậm, phải làm nhanh hơn nhưng phải đúng mục tiêu, nguyên tắc, tiêu chí, tiêu chuẩn mà nghị quyết của Quốc hội đã đặt ra.

Chủ tịch Quốc hội cũng không đồng tình với đề nghị để lại 5.000 tỉ đồng để Chính phủ tự phân bổ. "Đề nghị Chính phủ trình để Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định theo nghị quyết, không có phân cấp, ủy quyền".

Chủ tịch Quốc hội cũng không đồng tình việc phân bổ 2.942 tỉ cho các bộ, cơ quan trung ương thuộc chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vì nội hàm chưa rõ và chưa được giải thích đầy đủ. Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi chủ yếu địa phương, còn các bộ, ngành thì chức năng quản lý nhà nước đã được bố trí trong kinh phí chi thường xuyên, vốn đầu tư công cũng đã bố trí. Không thể lấy đầu tư công cho chương trình mục tiêu quốc gia làm đầu tư công cho các bộ, ngành, trừ trường hợp đặc biệt.

Việc phân bổ vốn chương trình giảm nghèo bền vững 18.000 tỉ đồng, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ giải trình rõ vì sao việc phân bổ chỉ tập trung vào 2 dự án trong khi có đến 7 tiểu dự án. "Nếu chưa rõ cũng đề nghị để lại. Ai ký thì ký chứ tôi không ký nghị quyết đâu. Không giải trình thỏa đáng, không phối hợp làm rõ thì đề nghị Thường vụ Quốc hội chưa chấp nhận phân bổ lần này"- Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ.

Đối với việc phân bổ số vốn năm 2022, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị cái nào rõ thì chấp nhận, cái nào chưa rõ, chưa đúng tinh thần Nghị quyết thì đề nghị Chính phủ rà soát lại và có thể xem xét sau. "Không vì tiến độ mà quyết định những cái không đúng với nguyên tắc, tiêu chí của Quốc hội" - ông nói.