Chi cục Kiểm lâm Sơn La ứng dụng công nghệ vào bảo vệ rừng

Tuần tra, giám sát rừng bằng khoa học công nghệ

Để bảo đảm công tác bảo vệ và quản lý rừng đạt kết quả cao, lực lượng Kiểm lâm tỉnh Sơn La đã sử dụng các thiết bị khoa học, ứng dụng công nghệ trong tuần tra, giám sát và thực thi nhiệm vụ.

Việc ứng dụng công nghệ số trong quản lý và bảo vệ rừng đã giúp ngành nắm bắt được thông tin nhanh, phản ứng nhanh với các nguy cơ xảy ra như: Cháy rừng, phát vén rừng làm nương rẫy...

Hiện trên địa bàn tỉnh Sơn La có hơn 671ha rừng, tỷ lệ che phủ rừng đạt 47,6%. Có thể nói, tính đến nay tỉnh Sơn La có diện tích đất lâm nghiệp đứng thứ 3 toàn quốc.

Với diện tích rừng lớn, địa hình đồi núi hiểm trở, lực lượng lại mỏng, muốn theo dõi những diễn biến của rừng, lực lượng Kiểm lâm phải thường xuyên tổ chức các đợt kiểm tra tại hiện trường gặp nhiều khó khăn, vất vả.

Công việc tuần tra rừng đòi hỏi cần nhiều thời gian, công sức nhưng hiệu quả lại không cao, công tác xác minh một số vụ việc liên quan đến diễn biến của rừng bị bỏ sót, nhầm lẫn; công cụ, phương tiện hiện đại hỗ trợ cho đơn vị Kiểm lâm còn thiếu nên nhiều thông tin diễn biến về rừng như: Khai thác rừng trồng, cháy rừng, sạt lở, phá rừng, lấn chiếm đất rừng bị bỏ sót.

Ông Nguyễn Huy Tuấn, Chi Cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Sơn La cho biết, để khắc phục những khó khăn, tồn tại, nâng cao công tác quản lý rừng, lực lượng đã áp dụng công nghệ vào tuần tra, giám sát thông qua các phương pháp như: Dùng ảnh vệ tinh, drone (thiết bị bay không người lái) để phát hiện sớm mất rừng và cháy rừng.

"Chúng tôi cũng sử dụng phần mềm chuyên dụng FRMS và ứng dụng di động để theo dõi, cập nhật diễn biến rừng, quản lý dữ liệu; triển khai các thiết bị giám sát như bẫy ảnh điều tra đa dạng sinh học; xây dựng các hệ thống thông tin lâm nghiệp tích hợp để quản lý và chia sẻ dữ liệu", ông Tuấn cho hay.

Theo ông Nguyễn Huy Tuấn, đơn vị đã cài các phần mềm tích hợp trên máy tính bảng, điện thoại thông minh có tính năng hỗ trợ công vụ, gồm: Đo đạc, kiểm tra hiện trường, quản lý các lô rừng, trạng thái rừng, trữ lượng rừng.

Nhờ vậy, đã hỗ trợ hiệu quả cho lực lượng thanh tra pháp chế, cùng Kiểm lâm địa bàn kịp thời phát hiện được các địa điểm có khả năng biến động về rừng và đất lâm nghiệp. Việc ứng dụng công nghệ số đã giúp cảnh báo sớm cháy rừng, phát hiện và nhanh chóng xử lý các hành vi xâm lấn, vi phạm Luật Lâm nghiệp.

Tiết kiệm thời gian, hiệu quả công việc nâng cao

Từ thực tiễn cho thấy, từ lúc Chi cục Kiểm lâm tỉnh Sơn La áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý và bảo vệ rừng, khi có các đám cháy rừng xảy ra đã theo dõi được điểm cháy qua vệ tinh.

Đặc biệt là sau khi đám cháy xảy ra, lực lượng Kiểm lâm sẽ dùng drone giám sát các đám cháy để có biện pháp khống chế phù hợp, nhất là trong điều kiện lực lượng mỏng, diện tích rừng lớn, địa hình phức tạp, việc ứng dụng công nghệ thông tin rất quan trọng.

Việc thực hiện tốt công tác chuyển đổi số, ứng dụng chuyển đổi số trong lâm nghiệp đã và đang nâng cao hiệu quả công tác quản lý bảo vệ rừng. Qua đó, góp phần hạn chế cháy rừng xảy ra, giữ vững diện tích rừng hiện còn và từng bước nâng cao độ che phủ rừng.

Bên cạnh việc áp dụng công nghệ vào phòng cháy rừng, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Sơn La cũng đang tích cực ứng dụng công nghệ số trong công tác quản lý bảo vệ rừng, bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học, như: Duy trì sử dụng hệ thống theo dõi diễn biến rừng và đất lâm nghiệp bằng phần mềm cập nhật diễn biến rừng (FRMSdesktop, FRMS-Mobile); cung cấp tài khoản sử dụng, đăng nhập vào phần mềm để cập nhật, báo cáo diễn biến rừng, đất lâm nghiệp phục vụ công tác công bố hiện trạng rừng hàng năm trên địa bàn tỉnh.

Ông Nguyễn Huy Tuấn, Chi Cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Sơn La thông tin thêm, hiện đơn vị đã cung cấp và quản lý đối với hơn 300 tài khoản đối với hệ thống theo dõi diễn biến rừng, đất lâm nghiệp trên máy tính bảng.

Từ đó, thu thập được số liệu phục vụ công tác theo dõi diễn biến rừng tại cơ sở, đồng thời đơn vị cũng áp dụng bộ công cụ quản lý dữ liệu và báo cáo tuần tra (SMART) trong tuần tra bảo vệ rừng, giám sát đa dạng sinh học tại địa bàn 5 Ban Quản lý rừng trực thuộc Chi cục Kiểm lâm; sử dụng ứng dụng công nghệ thông tin (Qgis; Mapinfo, microstation ...) trong việc quản lý tài nguyên rừng và đất lâm nghiệp.

“Chi cục đã triển khai thí điểm ứng dụng công nghệ cao xây dựng hệ thống phát hiện sớm mất rừng từ ảnh vệ tinh. Với việc sử dụng dữ liệu vệ tinh và các thuật toán phân tích mạnh mẽ, hệ thống sẽ giúp phát hiện nhanh chóng những biến đổi về diện tích rừng và những điểm có dấu hiệu nghi ngờ bị xâm hại rừng hoặc mất rừng để cung cấp cảnh báo sớm. Từ đó, lực lượng Kiểm lâm các hạt và trạm được chỉ đạo tổ chức kiểm tra tại thực địa, kịp thời xử lý các trường hợp vi phạm theo đúng quy định của pháp luật”, ông Tuấn cho biết.

Hiện nay, tình hình thời tiết diễn biến phức tạp do biến đổi khí hậu, cùng với điều kiện lực lượng Kiểm lâm tỉnh Sơn La mỏng, địa bàn rộng, địa hình giao thông chia cắt, việc áp dụng các tiến bộ của khoa học kỹ thuật và thiết bị công nghệ hiện đại đã hỗ trợ đắc lực cho nhiệm vụ quản lý và bảo vệ rừng.

Thông qua các ứng dụng công nghệ và thiết bị hiện đại, đã giúp lực lượng Kiểm lâm trên địa bàn tỉnh phát hiện hàng trăm điểm cháy. Nhiều vị trí nghi xảy ra biến động rừng cũng được phát hiện và được xử lý kịp thời nhờ công nghệ số, góp phần giảm tải khối lượng công việc lớn cho lực lượng Kiểm lâm và nâng cao tỷ lệ che phủ rừng.

Ông Lê Tuấn Anh, Giám đốc Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La - Chi cục Kiểm lâm tỉnh Sơn La cho hay, trước đây, do địa bàn rộng, đồi núi chia cắt, lực lượng mỏng nên việc tuần tra, quản lý bảo vệ rừng gặp nhiều khó khăn, vất vả. Việc Chi cục chỉ đạo tăng cường ứng dụng công nghệ vào quản lý rừng, không chỉ mang lại nhiều chuyển biến tích cực trong công tác quản lý, bảo vệ hệ sinh thái rừng, mà còn góp phần hạn chế thấp nhất thiệt hại khi có cháy xảy ra.

Theo ông Lê Tuấn Anh, việc áp dụng khoa công nghệ thông tin đã hỗ đắc lực cho lực lượng Kiểm lâm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giữ màu xanh cho những cánh rừng; thông báo kịp thời về mất rừng, suy thoái rừng; giúp phát hiện sớm các hành vi khai thác lâm sản trái phép trên đất rừng.

Qua đó từng bước nâng cao ý thức cho người dân trong công tác bảo vệ rừng và hướng tới bảo vệ, phát triển rừng bền vững.