Căng thẳng tại biên giới Lithuania - Belarus gia tăng vì khinh khí cầu

Hôm thứ Hai, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đăng trên nền tảng X rằng các vụ xâm nhập là “gây bất ổn” và khẳng định châu Âu sẽ không chấp nhận các “hành động khiêu khích” như vậy.

Bà cho rằng tình hình hiện nay là lý do cần thiết để EU đẩy nhanh việc triển khai hai chương trình an ninh trọng điểm là Giám sát sườn phía Đông và Sáng kiến Phòng thủ Máy bay Không người lái châu Âu, nhằm tăng cường khả năng phát hiện và vô hiệu hóa các phương tiện bay trái phép.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa cũng lên tiếng chỉ trích những “hành động mang tính khiêu khích kéo dài” từ Belarus và tuyên bố EU sẽ tiếp tục gây sức ép đối với Minsk. Ông khẳng định liên minh ủng hộ Lithuania và “ sẽ hỗ trợ bảo vệ an ninh biên giới phía đông”.

Trước đó, Chính phủ Lithuania đã đóng cửa một số cửa khẩu biên giới với Belarus do “lặp lại các vi phạm không phận”.

Thủ tướng Inga Ruginienė cho biết hàng chục khinh khí cầu đã bay vào không phận Lithuania những ngày qua. Bà gọi đây là phép thử đối với “khả năng ứng phó của EU và NATO trước các mối đe dọa”, đồng thời khẳng định lực lượng vũ trang nước này sẽ “thực hiện mọi biện pháp cần thiết”, bao gồm bắn hạ khinh khí cầu nếu cần để bảo đảm an ninh.

Phản ứng lại, Bộ Ngoại giao Belarus đã gửi công hàm phản đối tới Lithuania, cho rằng việc đóng cửa biên giới là “vi phạm quyền tự do đi lại của công dân”, đồng thời tuyên bố Minsk “ủng hộ đối thoại và hợp tác thực chất”.

Thời gian gần đây, nhiều quốc gia NATO đã ghi nhận các vụ xâm nhập không phận bởi máy bay không người lái, buộc lực lượng phòng không phải kích hoạt phản ứng. Có trường hợp đã dẫn đến việc sử dụng hỏa lực phòng không – lần đầu tiên kể từ năm 2022. Liên minh quân sự này gọi đây là “hành vi nguy hiểm” và tuyên bố bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của các nước thành viên.