Đòn bẩy để du lịch Đồng Nai cất cánh

* Biến tiềm năng thành lợi thế

Đồng Nai có hệ thống di sản văn hóa phong phú, đa dạng, có chiều sâu lịch sử từ nhiều nghìn năm trước, trải đều khắp ở các địa bàn trong tỉnh. Nhiều người cũng biết đến một Đồng Nai với Vườn quốc gia Bù Gia Mập; di tích rừng ngập mặn Rừng Sác (Nhơn Trạch); Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S'tiêng sóc Bom Bo (Bom Bo)... Đặc biệt, Khu bảo tồn văn hóa và thiên nhiên Đồng Nai có diện tích tự nhiên hơn 100.000 ha (được tổ chức UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển vào năm 2011).

Đồng Nai cũng là tỉnh có nhiều dân tộc sinh sống, là nơi hội tụ nhiều nền văn hóa mang sắc thái vùng miền rõ nét với các lễ hội và hoạt động văn hóa tiêu biểu như: lễ hội cầu mưa của đồng bào S’tiêng, Tết mừng lúa mới của người M’nông, Tết Chol Chnăm Thmây của người Khmer, lễ hội Dolta… Cùng các làng nghề truyền thống đặc sắc.

Chính bởi thế, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Huỳnh Văn Tới (Trường Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh) nhận định, Đồng Nai là vùng đất “thiên thời – địa lợi – nhân hòa”; hội tụ, kết tinh và lan tỏa giá trị văn hóa Việt Nam mang bản sắc phương Nam.

Những giá trị văn hóa, danh thắng của Đồng Nai trong những năm qua phát huy được lợi thế, thu hút đông đảo khách du lịch.

Tham quan Khu Bảo tồn Văn hóa dân tộc S’tiêng sóc Bom Bo, du khách Nguyễn Đức Toàn (Thành phố Hồ Chí Minh) chia sẻ: Khu bảo tồn không chỉ là nơi lưu giữ giá trị văn hóa truyền thống, lịch sử mà còn là điểm đến du lịch đầy tiềm năng, góp phần quảng bá hình ảnh Đồng Nai đến với du khách. Anh bày tỏ ấn tượng sâu sắc với các hoạt động nơi đây như hình ảnh giã gạo, dệt thổ cẩm, đặc biệt là phần biểu diễn đàn đá của đồng bào sóc Bom Bo…

Đến với Vườn quốc gia Bù Gia Mập, du khách Lê Thị Ái Vy (Cần Thơ) cho biết ấn tượng ngay từ cái nhìn đầu tiên nhờ vào không gian hoang dã, nhiều loài thực vật và động vật quý hiếm được bảo tồn. Chị còn được tham gia các hoạt động như leo núi, trekking, câu cá và cắm trại qua đêm để trải nghiệm cuộc sống hoang dã. Cùng với đó là tìm hiểu những nét đặc trưng văn hóa bản địa như cồng chiêng, hát, múa, dệt thổ cẩm, đan lát, đặc biệt được thưởng thức các món ăn truyền thống của đồng bào S’tiêng…

* Ưu tiên nguồn lực đầu tư du lịch

Xã Nha Bích là địa phương có nhiều lợi thế tự nhiên và vị trí địa lý thuận lợi cần được nhận diện, khai thác hiệu quả. Đây là dư địa quan trọng để kết nối không gian phát triển đô thị lân cận, phát triển dịch vụ và sản phẩm phụ trợ cho vùng kinh tế trọng điểm.

Bí thư Đảng ủy xã Nha Bích Nguyễn Trung Dũng nhấn mạnh: Xã huy động mọi nguồn lực đầu tư hạ tầng phục vụ du lịch; hỗ trợ xây dựng sản phẩm OCOP gắn với phát triển du lịch sinh thái nông nghiệp. Địa phương khuyến khích các mô hình du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm, du lịch văn hóa, đặc biệt là khu vực xung quanh hồ Phước Hòa và các khu đồng bào dân tộc thiểu số. Cùng đó, xã ưu tiên vốn đầu tư công cho các trục giao thông chiến lược, hạ tầng khung tạo động lực phát triển để khai thác tiềm năng phát triển vùng; dự án sân golf kết hợp khu đô thị, dịch vụ du lịch, nghỉ dưỡng…

Còn Bí thư Đảng ủy xã Bom Bo Vũ Long Sơn khẳng định, thời gian tới, xã tập trung nguồn lực đầu tư dứt điểm các trục giao thông “xương sống” kết nối các các điểm du lịch với các tuyến đường tỉnh. Trong đó, ưu tiên đầu tư các dự án hạ tầng khung phục vụ du lịch như: Nâng cấp, mở rộng các tuyến đường kết nối đến Di tích lịch sử quốc gia sóc Bom Bo; quy hoạch và đầu tư xây dựng bãi đỗ xe, các điểm dừng chân, khu vệ sinh công cộng và hệ thống biển chỉ dẫn du lịch…

Giáo sư, Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền (Trường Đại học Khoa học – Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng, nguồn lực văn hóa sẽ không thể được truyền bá, lan tỏa hiệu quả nếu không được chuyển hóa thành các giá trị kinh tế – xã hội phục vụ sự phát triển các cộng đồng địa phương. Một trong các phương thức chuyển hóa các nguồn vốn xã hội nói trên một cách hiệu quả hiện nay chính là đầu tư và khai thác phát triển du lịch hiệu quả.

Ở một góc độ khác, Giáo sư, Tiến sĩ Cao Việt Hiếu (Trường Đại học Bình Dương) đề xuất, để di sản văn hóa, văn hóa cộng đồng, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử… phát triển, trở thành ngành kinh tế đóng góp cho địa phương thì trước hết phải có chính sách tài chính phù hợp. Tỉnh cần dành ngân sách nhất định đủ để thực hiện các hoạt động nhằm phát huy di sản văn hóa, đưa văn hóa tham gia phát triển kinh tế. Nhiều di sản văn hóa của tỉnh hiện nay mới đang ở dạng tiềm năng, cần phải quan tâm đầu tư bài bản và có phương pháp triển khai khoa học thì những tài nguyên này mới có thể trở thành sản phẩm tham gia hoạt động phát triển kinh tế.

Thời gian tới, để phát triển du lịch, tỉnh Đồng Nai ưu tiên nguồn lực để xây dựng các công trình, dự án trọng điểm, đặc biệt là công tác trùng tu, tôn tạo đối với các di tích lịch sử văn hóa tiêu biểu; gắn công tác bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống với định hướng phát triển du lịch bền vững. Đặc biệt, tỉnh huy động các nguồn lực tập trung đầu tư kết cấu hạ tầng du lịch, nhất là các tuyến giao thông, bến tàu gắn với khu, điểm du lịch để tạo đột phá phát triển du lịch; tạo điều kiện cho các nhà đầu tư chiến lược để hình thành các khu du lịch quy mô lớn, chất lượng cao, sản phẩm đa dạng.

Tỉnh Đồng Nai tiến hành thu hút đầu tư xây dựng các khu, điểm du lịch trọng điểm có tiềm năng. Đồng thời, tỉnh khuyến khích đầu tư hoàn thiện các dự án đã và đang hình thành các sản phẩm du lịch với nhiều sản phẩm du lịch trải nghiệm và khám phá sinh thái rừng. Một mặt, tỉnh tiến hành quy hoạch 51 điểm phát triển du lịch và 37 tuyến du lịch khám phá rừng, hồ và sự đa dạng sinh học. Một số hạng mục được mời gọi đầu tư nổi bật như: Khu phức hợp nghỉ dưỡng cao cấp ven hồ Trị An; khu nuôi và quan sát động vật hoang dã (Safari) với diện tích quy hoạch rộng 412ha; du lịch thể thao mạo hiểm và trên không; Trung tâm Cứu hộ và Bảo tồn động vật hoang dã được quy hoạch diện tích 240ha; du lịch cộng đồng và văn hóa hợp tác với người dân địa phương…/.

Nhật Bình