SAMCO nộp ngân sách kỷ lục dù thất thu từ Mercedes-Benz?

Nửa đầu năm 2024, Tổng Công ty Cơ khí Giao thông Vận tải Sài Gòn - TNHH MTV (SAMCO) ghi nhận hơn 1.8 ngàn tỷ đồng doanh thu, đi ngang so với cùng kỳ nhưng giá vốn thấp giúp lãi gộp tăng 13%, đạt 244 tỷ đồng. Nguồn thu từ bán hàng hóa trong kỳ giảm 22%, ở mức 834 tỷ đồng; đổi lại, tiêu thụ thành phẩm gấp đôi, lên 323 tỷ đồng.

Công ty liên doanh, liên kết tiếp tục đóng góp quan trọng trong cơ cấu lợi nhuận của SAMCO, kỳ này đạt gần 30 tỷ đồng, tương đương nửa đầu năm ngoái nhưng nguồn thu nhập khác giảm 22%, còn 54 tỷ đồng do giảm thu nhập hỗ trợ bán hàng.

Kết quả, SAMCO lãi ròng 21 tỷ đồng, cải thiện 19% một phần nhờ tiết giảm 14% chi phí bán hàng, còn khoảng 88 tỷ đồng. So với kế hoạch doanh thu 3.8 ngàn tỷ đồng và lãi sau thuế 194 tỷ đồng, Công ty đã đi lần lượt khoảng 50% và 29% chặng đường. Riêng mục tiêu 936 tỷ đồng thuế và các khoản phải nộp Ngân sách Nhà nước, tỷ lệ thực hiện của SAMCO đã đạt 96%.

Đến cuối tháng 6/2024, tổng tài sản doanh nghiệp Nhà nước khoảng 5.9 ngàn tỷ đồng, giảm 671 tỷ đồng so với đầu năm; trong đó 2/3 là tài sản dài hạn. Tiền và các khoản tương đương tiền 307 tỷ đồng, hụt một nửa. Phải thu ngắn hạn khác 243 tỷ đồng, giảm hơn 50%, chủ yếu do giảm phải thu lợi nhuận, cổ tức được chia từ công ty liên kết Công ty TNHH Isuzu Việt Nam.

Trong kỳ, SAMCO chi 900 tỷ đồng trả cổ tức, gấp đôi mức đỉnh 458 tỷ đồng năm 2019. Vốn chủ sở hữu cũng theo đó giảm 20%, còn gần 3 ngàn tỷ đồng do hạch toán chuyển 716 tỷ đồng từ quỹ đầu tư phát triển và 17 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối vào phần “kết chuyển nộp ngân sách, chia lợi nhuận, tăng giảm khác”.

SAMCO là doanh nghiệp Nhà nước thành lập năm 2004, trụ sở tại quận 1, TPHCM do UBND TPHCM đại diện chủ sở hữu. Đến hiện tại, SAMCO có 11 công ty con, và 14 công ty liên doanh, liên kết.

Thành bại trông cậy vào Mercedes - Benz?

Thị trường ô tô khó khăn khiến SAMCO “thất thu” đáng kể từ phía các công ty liên doanh, liên kết làm lãi ròng về đáy trong những năm gần đây. 2 khoản đầu tư chiếm hơn 50% giá trị đầu tư tài chính dài hạn gồm Công ty TNHH Mercedes Benz Việt Nam và Công ty TNHH Isuzu Việt Nam – nơi Doanh nghiệp đang sở hữu lần lượt 30% và 20% vốn, đã ảnh hưởng không nhỏ.

Đến cuối tháng 06/2024, khoản đầu tư vào Mercedes Benz Việt Nam đạt 928 tỷ đồng, giảm 30 tỷ đồng so với đầu năm; Isuzu Việt Nam là 247 tỷ đồng, giảm 10 tỷ đồng. Chưa kể cổ tức, lợi nhuận được chia 54 tỷ đồng trong kỳ cũng ở mức rất thấp so với hàng trăm tỷ đồng những năm trước.

Đỉnh cao của SAMCO là mức lãi từ liên doanh, liên kết 513 tỷ đồng năm 2022 giúp lãi ròng lên đến 559 tỷ đồng. Đây cũng là thời điểm giá trị 2 khoản đầu tư vào Mercedes Benz Việt Nam và Isuzu Việt Nam đạt đỉnh trong hơn 10 năm qua, lần lượt 1 ngàn tỷ đồng và 522 tỷ đồng. Năm 2023, Công ty báo lỗ liên doanh, liên kết gần 29 tỷ đồng khiến lỗ ròng 35 tỷ đồng.

Được thành lập năm 1995, Mercedes-Benz Việt Nam là liên doanh giữa SAMCO và Tập đoàn Daimler AG, Đức. Việc hợp tác dự kiến kết thúc vào tháng 4/2025. Hồ sơ gia hạn đã được nộp từ năm 2021 nhằm gia hạn đến năm 2030 nhưng đến nay thủ tục vẫn chưa được hoàn tất.

Tại buổi làm việc ngày 17/08 với lãnh đạo TPHCM, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm cho biết sẽ tiếp tục cùng các cơ quan chức năng nghiên cứu, tìm giải pháp tháo gỡ những khó khăn này.

SAMCO cũng đang trong giai đoạn triển khai thực hiện đề án cơ cấu giai đoạn 2022-2025 theo quyết định của UBND TPHCM hồi tháng 08/2022, liên quan đến đề án “Cơ cấu lại doanh nghiệp Nhà nước thuộc UBND TPHCM”.

Trong chiến lược phát triển giai đoạn 2020-2025, tầm nhìn đến năm 2030, SAMCO hướng đến mục tiêu tổng doanh thu năm 2025 đạt 9 ngàn tỷ đồng, lãi trước thuế 700 tỷ đồng; bao gồm từ hoạt động sản xuất, kinh doanh các sản phẩm cơ khí giao thông và dịch vụ ô tô và từ hoạt động đầu tư tài chính vào các đơn vị thành viên (bến bãi, vận tải hành khách, liên doanh).