Ứng dụng công nghệ trong phát triển, vận hành các nguồn năng lượng tái tạo

Tại hội thảo chuyên đề “Phát triển năng lượng xanh và các năng lượng mới trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” thuộc khuôn khổ Diễn đàn cấp cao về Công nghiệp 4.0 lần thứ ba - Industry Summit 4.0 với chủ đề “Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong kỷ nguyên số” do Ban Kinh tế Trung ương vừa chủ trì tổ chức, một số đại biểu đã chia sẻ về xu hướng phát triển năng lượng mới, năng lượng xanh gắn với những thành tựu về công nghệ.

Theo ông Nguyễn Xuân Tuấn, Trưởng ban Viễn thông và Công nghệ thông tin, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn đã nghiên cứu và xây dựng các công cụ ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) trong quá trình vận hành hệ thống điện có tích hợp nguồn năng lượng tái tạo.

Theo đó, hệ thống AGC (Automatic Generation Control) hướng tới thực hiện nhiệm vụ giám sát và điều khiển tự động công suất các nguồn năng lượng tái tạo cho các khu vực đầy quá tải lưới nội miền ở các tỉnh: Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, An Giang... Đảm bảo vận hành vận hành an toàn, ổn định các đường dây truyền tải 500kV liên kết Bắc - Trung - Nam. Đảm bảo công bằng, minh bạch giữa các đơn vị phát điện liên quan trong hệ thống điện quốc gia.

EVN triển khai nghiên cứu và xây dựng công cụ AGC để tự động hóa quá trình ra lệnh điều khiển công suất phát của các nhà máy điện năng lượng tái tạo trong khu vực bị giới hạn về khả năng giải tỏa công suất. Hiện 250 nhà máy đã sử dụng công cụ AGC.

Ứng dụng công nghệ hiện đại trong vận hành nguồn năng lượng tái tạo

Trong thực tế, điện mặt trời cũng như các nguồn năng lượng tái tạo khác phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Việc dự báo chính sản lượng điện trong những ngày tiếp theo, cũng như sản lượng lượng điện giảm trong tương lai do thời tiết là việc quan trọng hàng đầu đối với các nhà máy năng lượng tái tạo. Cần tổng hợp tính toán dựa trên dự báo sản lượng để đăng ký kế hoạch phát điện với hệ thống điện quốc gia. Bên cạnh đó, do diện tích trải dài cần thiết phải phân tích cảnh báo về hao hụt điện năng, cảnh báo bất thường, hư hỏng ảnh hưởng đến sản lượng chung của nhà máy. Với công cụ AI.SOLAR, EVN triển khai hệ thống AI có khả năng thu thập dữ liệu và phân tích các kết quả thực tế, kết nối tích hợp với những dữ liệu thời tiết để hoàn thiện các dữ liệu dự báo cho tương lai. 

Cụ thể, hệ thống AI.SOLAR tự động cung cấp cho người dùng biểu đồ theo thời gian và góc nhìn toàn diện về dự báo tình hình công suất phát điện theo các ngày; tự tính toán đưa ra những dự đoán về công suất nhà máy điện mặt trời, hiện tại sai số là 5 – 8%. Đặc biệt, hệ thống có khả năng tự học hỏi và hoàn thiện trên dữ liệu phát sinh trong quá khứ. AI.SOLAR sử dụng thiết bị bay không người lái, sử dụng hệ thống AI để thực hiện phân tích hình ảnh và nhiệt, xác định các lỗi tiềm ẩn và nếu được phát hiện thì đề xuất hành động khắc phục. Cụ thể là phân tích và phát hiện hở mạch, cung cấp thông tin cho nhà máy điện mặt trời vị trí. Cung cấp đầy đủ tính trạng của các tấm pin như: nhiệt độ cao bất thường, bị che bởi bụi, cây, vỡ cell... Cung cấp bản đồ lỗi chi tiết của toàn bộ trang trại điện mặt trời.

Trong khi đó, chia sẻ tại hội thảo, đại diện Tập đoàn Huawei cho biết, Huawei tập trung xây dựng giải pháp kết nối hệ thống năng lượng số từ khâu phát điện, truyền tải đến tiêu thụ điện, ứng dụng các công nghệ điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo, 5G… để nâng cao hiệu suất năng lượng một cách toàn diện. Nhờ những ứng dụng công nghệ này, Huawei đã hỗ trợ cho các đối tác tại hơn 170 quốc gia, vùng lãnh thổ tạo ra 403,4 tỷ kWh năng lượng sạch và tiết kiệm 12,4 tỷ kWh điện, tương đương mức giảm phát thải là hơn 200 triệu tấn CO2.

Tại hội thảo, các đại biểu cũng trao đổi về vấn đề phát triển năng lượng tái tạo với các hệ thống năng lượng hỗ trợ như: hệ thống lưới điện phân tán hoặc công nghệ tích trữ năng lượng... nhằm tăng khả năng hấp thụ cho hệ thống lưới điện; giải pháp công nghệ cuối vòng đời đối với hệ thống điện gió, điện mặt trời...

Mạnh Phúc