Quản trị dữ liệu hiệu quả: 'Huyết mạch' của nền hành chính hiện đại

Nền móng phát triển chính phủ số

Ngày 31/7, tại Hà Nội, Trường Đại học Khoa học xã hội Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), Trường Đại học Khoa học xã hội Nhân văn (Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh) phối hợp cùng Công ty CP Đầu tư thương mại và Phát triển công nghệ FSI tổ chức hội thảo khoa học “Quản trị dữ liệu, tài liệu lưu trữ trong bối cảnh phát triển chính phủ số ở Việt Nam”.

Trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực chuyển đổi số, hướng tới xây dựng Chính phủ số - nơi dữ liệu trở thành trung tâm của mọi quyết định và hành động, việc quản trị bài bản, khoa học tài liệu và dữ liệu không còn là lựa chọn mà là nền móng sống còn của một nền hành chính minh bạch, hiệu quả.

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Đặng Thị Thu Hương - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) - cho biết, phát triển Chính phủ số không chỉ là xu thế mà còn là sự quyết tâm hướng tới sự phát triển bền vững của đất nước.

Tuy nhiên, có một điểm nghẽn quan trọng cần giải quyết là thu thập, chia sẻ, quản trị và khai thác dữ liệu để phục vụ cho các mục tiêu của chính phủ. Bên cạnh đó còn có các vấn đề về đảm bảo an toàn thông tin, bảo đảm an ninh mạng, phát triển nguồn lực chuyển đổi số và các vấn đề liên quan.

“Hội thảo đã nhận được hơn 50 bài tham luận gửi về từ các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, cơ quan lưu trữ từ trung ương tới địa phương, bao quát toàn diện các vấn đề lý luận tới pháp lý, từ quy trình nghiệp vụ, thực tiễn triển khai tới phát triển nguồn nhân lực số. Điều này cho thấy tính cấp thiết và mức độ quan tâm sâu sắc của các cơ quan nhà nước, trong bối cảnh hướng tới phát triển chính phủ số” - PGS.TS Đặng Thị Thu Hương nói.

Đề cập về tính cấp thiết của bài toán quản trị dữ liệu tập trung, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu quốc gia, Bộ Công an cho rằng, trong cuộc đời của mỗi con người từ sinh ra đến cuối đời có hàng chục thủ tục hành chính. Từ những chứng từ lúc khai sinh, đi học, tới khi học đại học, khám sức khoẻ, kết nối, hay lấy bằng lái xe máy, chuyển nhượng tài sản...

"Nếu dữ liệu không liên thông với nhau thì mọi thủ tục hành chính đều gặp vướng mắc. Do đó, việc xây dựng kho cơ sở dữ liệu dùng chung là yêu cầu cấp thiết" - Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương nói. 

Tăng hiệu suất xử lý hồ sơ lên tới 25-35%

Làm rõ vai trò và thực trạng của việc quản trị dữ liệu và tài liệu lưu trữ đối với hoạt động công vụ của các cơ quan, tổ chức hiện nay, ông Nguyễn Hùng Sơn, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Đầu tư thương mại và Phát triển công nghệ FSI chia sẻ, việc quản trị dữ liệu tại các cơ quan nhà nước hiện nay còn tồn đọng rất nhiều hạn chế.

Mô hình quản trị dữ liệu, tài liệu phân tán tại mỗi xã phường đang khiến việc truy xuất và tập trung tài liệu gặp nhiều khó khăn, chất lượng chỉnh lý và dữ liệu sau số hóa thiếu đồng nhất giữa các đơn vị.

Ngoài ra, việc triển khai riêng lẻ có thể khiến cho tổng chi phí cao gấp 1,5-2 lần so với mô hình tập trung theo cấp tỉnh. “Trong khi đó, số liệu từ một báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy, các quốc gia áp dụng dữ liệu tập trung trong quản lý công không chỉ tối ưu về mặt chi phí mà còn tăng hiệu suất xử lý hồ sơ lên tới 25-35% nhờ giảm thủ tục trung gian và truy cập tức thời” - ông Nguyễn Hùng Sơn cho hay.

Theo ông Nguyễn Hùng Sơn, triển khai quản trị dữ liệu tập trung không chỉ giúp tiết kiệm ngân sách nhà nước so với cách thức triển khai nhỏ lẻ, mà còn giúp loại bỏ dữ liệu trùng lặp, tránh lãng phí và tối ưu hiệu quả khai thác, sử dụng dữ liệu.

Đây cũng là một giải pháp cấp thiết đáp ứng mục tiêu xây dựng Chính phủ số, bởi nó đảm bảo về tính đồng bộ từ giải pháp, quy trình tới kết quả đầu ra. Ngoài ra, việc triển khai tập trung còn cho phép liên kết dữ liệu tạo thành cơ sở dữ liệu dùng chung theo chủ trương của Đảng và Nhà nước.

Đặc biệt, trong giai đoạn sắp xếp, tinh gọn bộ máy hành chính từ Trung ương đến địa phương, các khối tài liệu lịch sử và hồ sơ chính trị cần được bảo quản, số hóa và quản trị chặt chẽ để tránh thất lạc, hư hỏng hoặc tiêu hủy tùy tiện. Các tài liệu này chính là nguồn sử liệu chính xác cho nghiên cứu và hoạch định chính sách.

“Nếu các dữ liệu đó không được lưu trữ đúng cách, số hóa để liên thông và khai thác hiệu quả..., sẽ làm ảnh hưởng đến việc vận hành Chính phủ điện tử hiện tại cũng như thất thoát nguồn trí tuệ xã hội quan trọng cho Chính phủ số trong tương lai” - ông Nguyễn Hùng Sơn nói, đồng thời thông tin, công ty đã phát triển một hệ sinh thái giải pháp hiện đại, toàn diện nhất cho bài toán về số hóa, lưu trữ và quản trị dữ liệu của các cơ quan nhà nước, đáp ứng chính xác các tiêu chuẩn kỹ thuật về ứng dụng công nghệ thông tin trong cơ quan nhà nước và sẵn sàng triển khai quy mô lớn nhờ vào nền tảng công nghệ, thiết bị số hóa hiện đại.  

Hội thảo “Quản trị dữ liệu, tài liệu lưu trữ trong bối cảnh phát triển chính phủ số ở Việt Nam” mở ra diễn đàn trao đổi học thuật và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn giữa các nhà khoa học, chuyên gia, cán bộ quản lý trong lĩnh vực lưu trữ. Đây cũng là cơ hội đặc biệt để các chuyên gia trong ngành cùng nhìn nhận lại và đề xuất các giải pháp hoàn thiện thể chế, chính sách về lưu trữ số, góp phần nâng cao năng lực quản trị nhà nước.