Mở đường cho thị trường DEF: Cần chính sách rõ ràng để doanh nghiệp tiên phong vững bước

DEF - Phú Mỹ Xanh, giải pháp cho bài toán khí thải động cơ diesel

Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (PVFCCo - Phú Mỹ) đã tiên phong phát triển sản phẩm dung dịch xử lý khí thải DEF - Phú Mỹ Xanh, đạt tiêu chuẩn quốc tế, với hàm lượng 32,5% urê tinh khiết - tỷ lệ chuẩn được áp dụng phổ biến nhất cho các phương tiện ô tô, xe tải và thiết bị sử dụng động cơ diesel.

DEF - Phú Mỹ Xanh được sản xuất trên dây chuyền khép kín từ nguồn urê tinh khiết của Nhà máy Đạm Phú Mỹ đáp ứng tiêu chuẩn ISO 22241.

Sản phẩm được sản xuất trên dây chuyền khép kín từ nguồn urê tinh khiết của Nhà máy Đạm Phú Mỹ, chính thức ra mắt thị trường từ tháng 6/2025. Theo kết quả phân tích của Tổ chức Giám định quốc tế SGS, DEF - Phú Mỹ Xanh có thành phần và độ tinh khiết hoàn toàn đáp ứng tiêu chuẩn ISO 22241.

Hiện sản phẩm đã được đưa ra thị trường với nhiều quy cách đóng gói linh hoạt, từ bình 10 lít, phuy, bồn IBC 1.000 lít đến xe bồn chuyên dụng, thuận tiện cho cả người tiêu dùng cá nhân và các doanh nghiệp vận tải quy mô lớn. PVFCCo - Phú Mỹ cũng mở rộng mạng lưới phân phối qua hệ thống cửa hàng xăng dầu và sẵn sàng hợp tác với các doanh nghiệp lớn về vận tải, vận chuyển nhằm đảm bảo nguồn cung ổn định, tiếp cận thuận tiện cho người sử dụng.

Ông Nguyễn Xuân Hòa - Chủ tịch HĐQT Phú Mỹ khẳng định, không chỉ là sản phẩm thương mại, DEF - Phú Mỹ Xanh còn là cam kết trách nhiệm môi trường của doanh nghiệp.

Với cam kết duy trì chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế cùng mức giá hợp lý, DEF - Phú Mỹ Xanh được kỳ vọng trở thành giải pháp tin cậy giúp giảm phát thải và bảo vệ môi trường, góp phần đồng hành cùng lộ trình xanh hóa giao thông của Việt Nam.

Ông Nguyễn Xuân Hòa - Chủ tịch HĐQT Phú Mỹ, khẳng định Phú Mỹ Xanh không chỉ là sản phẩm thương mại, mà còn là cam kết trách nhiệm môi trường của doanh nghiệp trong kỷ nguyên xanh hóa năng lượng.

Công nghệ đúng, nhưng cần chính sách đồng hành

Tại một số quốc gia, dung dịch xử lý khí thải DEF và hệ thống xử lý SCR đã trở thành bắt buộc đối với phương tiện sử dụng động cơ diesel. Đồng thời cũng có tiêu chuẩn về sản xuất, phân phối và bảo quản DEF, coi đây là “mắt xích” quan trọng trong chiến lược giảm phát thải NOx - loại khí gây ô nhiễm nghiêm trọng đối với môi trường đô thị.

Tại Việt Nam, dù lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 và 5 đã được quy định rõ, song quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN, TCVN) cho sản phẩm DEF vẫn chưa được ban hành. Điều này khiến thị trường tồn tại nhiều sản phẩm kém chất lượng, ảnh hưởng đến hiệu quả xử lý khí thải và gây khó khăn cho các doanh nghiệp tiên phong.

Theo ông Nguyễn Văn Sơn - Giám đốc Chi nhánh Kinh doanh Hóa chất Phú Mỹ, lượng xe sử dụng động cơ diesel tiêu chuẩn Euro 4 - Euro 5 nhập khẩu từ năm 2022 đến nay tạo ra nhu cầu tiêu thụ DEF khoảng 30.000 - 40.000 tấn/năm. Tuy nhiên, do chưa có quy định bắt buộc, lượng tiêu thụ thực tế chỉ đạt khoảng 8.000 - 10.000 tấn, tương đương 1/4 nhu cầu thực tế.

Ông Nguyễn Văn Sơn chia sẻ thêm, qua khảo sát, nhiều doanh nghiệp vận tải chưa mặn mà sử dụng DEF vì lo ngại tăng chi phí và thiếu hướng dẫn cụ thể. “Có trường hợp chỉ đổ một lượng nhỏ DEF khi đưa xe đi kiểm định để đạt tiêu chuẩn, sau đó không sử dụng thường xuyên. Điều này vừa làm giảm hiệu quả bảo vệ môi trường, vừa ảnh hưởng đến độ bền động cơ,” ông Nguyễn Văn Sơn thông tin.

Phần lớn phát thải NOx đến từ hoạt động giao thông, vì vậy việc áp dụng dung dịch xử lý khí thải động cơ diesel DEF và hoàn thiện khung quản lý khí thải là hết sức cấp thiết.

ThS Trần Vĩnh Lộc - Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Phú Mỹ cho biết, nhiều sản phẩm DEF trên thị trường không đạt chuẩn, gây tắc kim phun, lỗi hệ thống SCR, thậm chí làm hỏng bộ xử lý khí thải. Tuy nhiên, hiện chưa có cơ quan được giao kiểm định độc lập, cũng như công cụ pháp lý để kiểm soát và xử phạt.

“Cần sớm ban hành QCVN cho dung dịch xử lý khí thải động cơ diesel và TCVN về sản xuất DEF, đồng thời quy định xử phạt hành vi vô hiệu hóa hệ thống SCR hoặc sử dụng sản phẩm không đạt chuẩn trong kiểm định môi trường”, ThS Trần Vĩnh Lộc đề xuất.

PGS.TS Huỳnh Quyền - Hiệu trưởng Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh nhận định, Việt Nam đã có giải pháp kỹ thuật, có sản phẩm trong nước như DEF - Phú Mỹ Xanh, nhưng chính sách vẫn còn độ trễ so với thực tế ô nhiễm không khí. Ông cho rằng, quy chuẩn quốc gia hiện chưa có chỉ tiêu riêng cho NOx là một thiếu sót cần được khắc phục sớm.

Theo khảo sát của Viện Môi trường và Tài nguyên TP Hồ Chí Minh, 93% lượng phát thải NOx tại TP Hồ Chí Minh đến từ hoạt động giao thông, vì vậy việc áp dụng dung dịch DEF và hoàn thiện khung quản lý khí thải là hết sức cấp thiết.

Ở góc độ kỹ thuật, PGS.TS Phạm Hữu Tuyến - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu các nguồn động lực và phương tiện tự hành, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết, hiện các tiêu chuẩn khí thải áp dụng cho phương tiện đang lưu hành chưa có quy định cụ thể về NOx do hạn chế về năng lực đo lường và thiết bị kiểm định.

Ông phân tích, với xe mới đạt tiêu chuẩn Euro 4-5, quy trình kiểm soát rất chặt chẽ, bao gồm đo lường HC, CO, NOx và PM, song với xe đang lưu hành, việc kiểm định chỉ dừng ở độ khói, HC, CO, do số lượng xe lớn và thiết bị đo còn đơn giản. “NOx hình thành chủ yếu khi xe hoạt động ở chế độ tải cao, trong khi các bài đo hiện nay chỉ thực hiện ở chế độ không tải, nên không phản ánh được thực tế phát thải”, PGS.TS Phạm Hữu Tuyến giải thích.

PGS.TS Huỳnh Quyền cho rằng, công nghệ đã sẵn sàng, doanh nghiệp đã chủ động, nhưng chính sách chưa theo kịp. Nếu không có khung tiêu chuẩn rõ ràng, sẽ bỏ lỡ cơ hội cắt giảm NOx mỗi năm.

Việc PVFCCo - Phú Mỹ hợp tác với PVOIL để phân phối DEF đạt chuẩn đến tận tay người tiêu dùng được xem là mô hình tiên phong cho chuỗi giá trị xanh trong ngành năng lượng - giao thông.

Các chuyên gia đồng thời kiến nghị khuyến khích doanh nghiệp đầu tư sản xuất trong nước, thay vì phụ thuộc nhập khẩu, nhằm giảm giá thành và xây dựng chuỗi cung ứng hóa chất xanh tự chủ cho Việt Nam.

Trong khi chờ chính sách hoàn thiện, Phú Mỹ vẫn nỗ lực mở rộng thị trường bằng chất lượng sản phẩm và mạng lưới liên kết. Việc hợp tác với Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOIL) và các hiệp hội vận tải để phân phối DEF đạt chuẩn đến tận tay người tiêu dùng được xem là mô hình tiên phong cho chuỗi giá trị xanh trong ngành năng lượng - giao thông.

Giải pháp DEF - Phú Mỹ Xanh cho thấy, công nghệ Việt Nam hoàn toàn có thể bắt kịp chuẩn quốc tế. Nhưng để đi xa hơn, cần một hệ thống chính sách đồng bộ, một thị trường minh bạch và niềm tin rằng “chất lượng Việt Nam” có thể tạo ra giải pháp toàn cầu.

Phương Ngân