Phó Chủ tịch Quốc hội: Đánh giá kỹ sự cần thiết của Quỹ bình ổn giá xăng dầu

Ngày 15-3, tại phiên họp thứ 21, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã thảo luận, cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Giá (sửa đổi), dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải.

Vấn đề Quỹ bình ổn giá tiếp tục được các thành viên UBTVQH quan tâm, cho ý kiến khi thảo luận về dự án Luật Giá (sửa đổi), trong đó có việc giữ hay bỏ Quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Đối với quỹ bình ổn giá nói chung, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho rằng cần quy định đang sẵn có tại luật hiện hành. Cụ thể, quỹ bình ổn giá là quỹ tài chính không nằm trong cân đối ngân sách nhà nước được trích lập từ giá hàng hóa, dịch vụ và các nguồn tài chính hợp pháp khác và chỉ được sử dụng cho mục đích bình ổn giá.

Theo ông Tùng, Chính phủ quy định về việc lập, quản lý, sử dụng quỹ bình ổn giá đối với hàng hóa, dịch vụ chiến lược thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cũng tán thành việc duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường nêu rõ về Quỹ bình ổn giá, Điều 17 Luật Giá hiện hành quy định trong trường hợp cần thiết, lập Quỹ bình ổn giá đối với mặt hàng cần bình ổn giá thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ thực hiện bình ổn giá nhằm hỗ trợ bình ổn giá; sử dụng quỹ bình ổn giá khi giá của hàng hóa, dịch vụ đó biến động bất thường hoặc tác động xấu đến nền kinh tế và đời sống.

Theo ông Nguyễn Phú Cường, hiện nay, trên thực tế chỉ có Quỹ bình ổn giá xăng dầu đang hoạt động nhằm mục tiêu bình ổn giá. Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng cần giữ quy định về Quỹ bình ổn giá trong Luật Giá (sửa đổi) nhằm tạo cơ sở pháp lý cũng như bảo đảm cho công tác tổ chức thực hiện đối với các trường hợp cần thiết phát sinh. Ngoài ra, việc giữ quy định về thành lập quỹ như dự thảo Luật nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý đối với Quỹ bình ổn giá xăng dầu đang hoạt động.

Thảo luận tại phiên họp, ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, cho biết tại phiên giải trình về vấn đề xăng dầu do ủy ban tổ chức vừa qua, nhiều ý kiến cho rằng quỹ chưa đảm bảo đúng mục đích.

Tuy nhiên, ông Thanh tán thành với ý kiến duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu nhưng cần có biện pháp để quỹ hoạt động có hiệu quả, công khai, minh bạch đúng vai trò quỹ.

Cho ý kiến về Quỹ bình ổn giá, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị nghiên cứu đổi tên theo hướng rộng hơn gồm cả các biện pháp bình ổn giá. Bởi trong thực tế việc bình ổn giá phải theo quy luật thị trường và quản lý, định hướng quản lý của nhà nước để đảm bảo hài hòa lợi ích của nhà nước, người dân, doanh nghiệp, nhất là bảo vệ lợi ích của những người yếu thế.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh trong thực tế cũng có những tình huống rất bất ngờ, rất đặc biệt, ví dụ như thiên tai, địch họa, hỏa hoạn, tình trạng khẩn cấp, khi đó nhà nước có thể đưa ra quyết định đặc biệt…

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng đối với Quỹ bình ổn giá có thể giao cho Chính phủ quyết định thành lập vì đây là giải pháp để bình ổn giá. Tuy nhiên, để đảm bảo nguyên tắc chỉ luật hóa những nội dung đã rõ, cần đánh giá kỹ tác động và quy định nguyên tắc, điều kiện thành lập quỹ, quản lý quỹ, nguồn hình thành quỹ, quy định rõ thành lập quỹ phải có thời hạn.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Tài chính - Ngân sách và cơ quan soạn thảo đánh giá kỹ thực trạng, hiệu quả và sự cần thiết của Quỹ bình ổn giá xăng dầu. Theo ông Nguyễn Đức Hải, đây là một loại quỹ bình ổn giá nên phải tuân thủ nguyên tắc, điều hành phải công khai, minh bạch, hiệu quả thực sự để có tác dụng trong bình ổn giá xăng dầu. Trường hợp không thuyết minh thuyết phục, ông Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh cần phải xem xét phương án không duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu.