Sự bền bỉ của thị trường chứng khoán

Ông Michael Kokalari - Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường của VinaCapital đã có bài phân tích về sự bền bỉ của thị trường chứng khoán Việt Nam.

VN-Index tăng khoảng 10% từ đầu năm đến nay do kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận gần 19% trong năm 2024 và các nhà đầu tư trong nước mua mạnh cổ phiếu - trái ngược với việc bán ròng mạnh của khối ngoại. Sự phục hồi lợi nhuận doanh nghiệp từ mức giảm 5% năm ngoái lên mức tăng trưởng 19% năm nay được hỗ trợ bởi tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam từ 5.1% năm 2023 lên mức dự kiến 6.5% trong ​năm nay. Việc các nhà đầu tư trong nước hăng hái mua cổ phiếu bắt nguồn từ lãi suất huy động ở Việt Nam vẫn dưới 5% - ngay cả đối với tiền gửi kỳ hạn 12 tháng - và thị trường bất động sản phần nào vẫn còn đóng băng, khiến thị trường chứng khoán và vàng trở thành các kênh đầu tư hấp dẫn, được các nhà đầu tư trong nước ưu tiên đổ tiền vào.

Thêm vào đó, nhà đầu tư cá nhân chiếm tỷ trọng đa số trong khối lượng giao dịch chứng khoán tại Việt Nam, trung bình 90% giá trị giao dịch hàng ngày trong năm nay, do đó lực mua của các nhà đầu tư cá nhân đã bù lại được lượng cổ phiếu trị giá 2.4 tỷ USD mà các nhà đầu tư nước ngoài bán ròng từ đầu năm đến nay (sau khi đã bán ròng 1 tỷ USD trong năm ngoái). Khối ngoại bán ròng diễn ra chủ yếu bởi việc chốt lời và lo ngại về mức trượt giá khoảng 4% từ đầu năm đến nay của đồng Việt Nam (VND), và do một số nhà đầu tư nước ngoài đang áp dụng phương pháp "chờ và theo dõi".

Một phần tư khối lượng bán ra của nhà đầu tư nước ngoài diễn ra thông qua việc rút vốn ETF, bao gồm việc giải thể quỹ ETF Frontier của Blackrock iShares vào tháng 6 (giá trị bán ròng hàng tháng của nhà đầu tư nước ngoài đạt mức cao kỷ lục vào tháng 6 một phần do việc giải thể ETF này). Sau đợt bán ra của khối ngoại, tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán Việt Nam đã giảm xuống mức thấp nhất trong một thập kỷ.

Tuy nhiên, chuỗi bán ra liên quan đến việc giải thể quỹ ETF Frontier của Blackrock iShares đã kết thúc. Theo VinaCapital, một số nhà đầu tư nước ngoài đã tận dụng điều này để tăng cường các khoản đầu tư chiến lược dài hạn của họ vào Việt Nam.

Triển vọng tích cực trong nửa cuối năm 2024 và năm 2025

VinaCapital kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận sẽ từ mức 9% so với cùng kỳ trong nửa đầu 2024 lên 33% so với cùng kỳ trong nửa cuối 2024, một phần nhờ sự phục hồi của thị trường bất động sản trong nước. VinaCapital đã công bố báo cáo về việc thị trường bất động sản Việt Nam bắt đầu phục hồi vào tháng 12/2023, và quá trình này đã đạt được đà tăng trưởng đáng kể từ thời điểm đó. Hoạt động giao dịch bất động sản ước tính đã tăng khoảng 40% so với cùng kỳ năm ngoái trong nửa đầu 2024 (tăng từ 25% so với cùng kỳ năm ngoái trong quý 1), do nhu cầu giao dịch bị dồn nén trong thời gian dài và việc Chính phủ gần đây đưa ra nhiều quyết sách để khôi phục thị trường.

Do đó, VinaCapital kỳ vọng lợi nhuận của các nhà phát triển bất động sản, ngoại trừ Vinhomes (sẽ được thảo luận bên dưới), sẽ tăng 80% trong năm nay. Hơn nữa, một thị trường bất động sản lành mạnh sẽ hỗ trợ tăng trưởng lợi nhuận của các ngân hàng bằng cách thúc đẩy tăng trưởng tín dụng và giảm bớt lo ngại về chất lượng tài sản/chi phí tín dụng. Cuối cùng, sự phục hồi của bất động sản Việt Nam có khả năng tiếp tục tăng tốc vào năm tới, cũng là một trong những lý do khiến VinaCapital kỳ vọng lợi nhuận của VN-Index sẽ tăng thêm 17% vào năm 2025.

Diễn biến giá cổ phiếu phân hoá mạnh mẽ

Sự khác biệt lớn về hiệu quả hoạt động của các ngành là một trong những điển hình của thị trường chứng khoán Việt Nam, và điều đó đã mang lại nhiều cơ hội cho các nhà quản lý quỹ chủ động đạt hiệu suất vượt thị trường chung. Ví dụ, các quỹ đặt tỷ trọng nhiều vào ngành Công nghệ Thông tin, được hỗ trợ bởi sức hút của các cổ phiếu liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI) trên toàn cầu.

Giá cổ phiếu ngành Tiêu dùng không thiết yếu cũng tăng trong năm nay, lợi nhuận của các công ty này được kỳ vọng tăng 55% trong năm 2024, sau khi giảm 42% vào năm ngoái. Sự phục hồi xuất phát từ việc tiêu thụ nội địa (không bao gồm khách du lịch nước ngoài) rất yếu trong năm 2023 (do thị trường bất động sản ảm đạm và các nhà máy FDI sa thải nhân công ảnh hưởng đến chi tiêu của người tiêu dùng Việt Nam). Mức tiêu thụ nội địa đã phục hồi trong năm nay.

Các đặc trưng tương tự cũng giải thích cho sự phân hóa trong diễn biến giá cổ phiếu của các ngành khác.

Các yếu tố rủi ro và không rủi ro

Giá trị của đồng Việt Nam (VND) đã giảm khoảng 4% từ đầu năm đến nay, vì vậy Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bán ra ước hơn 6 tỷ USD dự trữ ngoại hối trong năm nay để ổn định tỷ giá. USD mạnh là yếu tố chính tác động lên giá trị của VND, nhưng USD mạnh hiện không có lợi cho Chính phủ Mỹ vì nhiều lý do khác nhau. Cho nên, Bộ Tài chính Mỹ đã sử dụng “Phát hành trái phiếu chủ động (ATI)” và các công cụ khác để ngăn USD tiếp tục tăng giá. Do đó, khả năng VND tiếp tục mất giá đã giảm bớt, tuy dự trữ ngoại hối của Việt Nam hiện thấp hơn mức nhập khẩu trong 3 tháng (thường được coi là mức dự trữ tối thiểu hợp lý).

Tiếp đến, chính sách của Chính phủ Việt Nam sẽ vẫn tập trung vào việc thu hút FDI và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Những chính sách này đã nhất quán trong suốt 25 năm qua và VinaCapital tin rằng điều này sẽ tiếp diễn trong nhiều năm tới.